Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, với trọng tâm là các phương tiện truyền thông xã hội - kênh thông tin chủ yếu mà thanh niên sử dụng, cũng là một trong những công cụ chính mà các thế lực thù địch lợi dụng để chống phá Đảng và đất nước ta một cách mạnh mẽ và quyết liệt nhất. Do đó, để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, việc giáo dục khả năng “miễn dịch” cho thanh niên đối với các quan điểm sai trái, thù địch là một yêu cầu cấp bách và tất yếu đặt ra trong giai đoạn hiện nay.

Tầm quan trọng của việc giáo dục khả năng “miễn dịch” đối với các quan điểm sai trái, thù địch cho thanh niên hiện nay

Thứ nhất, giúp thanh niên nhận diện được các quan điểm sai trái thù địch.

Trong bối cảnh trong nước cũng như trên thế giới còn nhiều biến động và phức tạp, việc giáo dục giúp thanh niên có khả năng nhận diện và “miễn dịch” với các quan điểm sai trái thù địch là việc hết sức quan trọng, nó quyết định đến sự tồn vong của dân tộc. 

Về động cơ, mục đích, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị tung ra những quan điểm sai trái, thù địch một cách công khai, trực diện đả kích vào Đảng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, đả kích vào chế độ xã hội chủ nghĩa, phủ nhận con đường xã hội chủ nghĩa, nhằm lái đất nước đi vào con đường tư bản chủ nghĩa.

Về nội dung các quan điểm, các quan điểm sai trái, thù địch phủ nhận, bác bỏ những nguyên lý cơ bản hoặc toàn bộ nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; bác bỏ lý tưởng xã hội chủ nghĩa, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, ca ngợi, cổ súy cho chủ nghĩa tư bản, bôi đen chủ nghĩa xã hội, xuyên tạc chủ nghĩa xã hội cả trên lý luận lẫn thực tiễn; phủ nhận, bác bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, quy mọi sai lầm, khuyết điểm về cho Đảng Cộng sản và muốn lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa, thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.

Về phương pháp, cách thức, các quan điểm sai trái, thù địch dùng những ngôn từ bịa đặt, xấu xa, tệ hại, võ đoán, nói lấy được, thậm chí còn chửi bới bậy bạ, vô văn hóa. Về nhân thân, những người tung ra các quan điểm sai trái, thù địch chủ yếu là các thế lực thù địch bên ngoài, các đảng phái chính trị phản động, các phần tử cơ hội, chính trị trong và ngoài nước, có những người đã từng vi phạm pháp luật Việt Nam.

Về cách thức đăng tải ý kiến, các thế lực thù địch tìm mọi cách để tuyên truyền, phát tán những quan điểm sai trái của mình trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là Internet, mạng xã hội.

Nhận diện được các quan điểm sai trái, thù địch là cơ sở để trang bị cho thanh niên nhận thức đúng đắn, hình thành bản lĩnh chính trị vững vàng, xây dựng và củng cố niềm tin vào Đảng và Nhà nước, vào hệ tư tưởng và đường lối, chính sách và hướng đến tính tích cực xã hội cho sinh viên.

Hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhận được sự tham gia tích cực của đông đảo các bạn trẻ trong cả nước

Thứ hai, củng cố và tăng cường niềm tin của thanh niên đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.

Trên lĩnh vực tư tưởng chính trị, nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng là Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Trên lĩnh vực pháp lý, vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam đã được khẳng định trong Điều 4, Hiến pháp 2013: “Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội… Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật” ⁽¹⁾. Do đó, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước đối với thanh niên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Thứ ba, giúp thanh niên nâng cao bản lĩnh chính trị, sự nhạy bén về chính trị.

Giáo dục sự “miễn dịch” bên cạnh giúp thanh niên có ý chí, có niềm tin vào Đảng và Nhà nước thì giáo dục còn giúp thanh niên nâng cao được bản lĩnh chính trị, nhạy bén được với các quan điểm sai trái thù địch. Thanh niên có thể tiếp cận và nhận diện dễ dàng những thông tin sai trái, thù địch mà không bị những thông tin đó làm lung lay ý chí, niềm tin của mình, có thái độ đúng đắn trước những thông tin, những hành vi lôi kéo của thế lực thù địch.Bản lĩnh chính trị vững vàng và sự nhạy bén về chính trị giúp cho thanh niên hình thành nên định hướng chính trị đúng đắn; khắc phục sự “mơ hồ”, “mất cảnh giác” về chính trị cũng như sự “thờ ơ chính trị”; tạo ra nhu cầu, động lực cho những hoạt động chính trị tích cực.

Thứ tư, tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị - xã hội của đất nước.

Tính tích cực chính trị là một phẩm chất xã hội của con người được biểu hiện trong hành động của họ nhằm thỏa mãn nhu cầu và lợi ích bằng cách cải tạo hiện thực và cải tạo bản thân⁽²⁾. Biểu hiện của việc tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị - xã hội đó là:tích cực lao động sản xuất, tích cực chính trị - xã hội, tích cực nhận thức, tích cực giao tiếp và tích cực nghệ thuật. Như vậy, hoạt động chính trị xã hội là điều kiện để mỗi thanh niên bộc lộ, rèn luyện, phát triển khả năng và đóng góp trí tuệ, công sức của mình vào công việc chung của xã hội. Mặt khác, tham gia các hoạt động chính trị - xã hội tích cực giúp thanh niên trải nghiệm thực tiễn, hình thành và củng cố thêm niềm tin; rèn luyện năng lực; kỹ năng giao tiếp, ứng xử hợp tác, tổ chức các hoạt động.

Một số giải pháp tăng cường giáo dục khả năng “miễn dịch” đối với các quan điểm sai trái, thù địch cho thanh niên trong thời gian tới

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, quản lý của Đảng, chính quyền trong công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho thanh niên.

Tăng cường sự lãnh đạo, quản lý của các cấp ủy Đảng, chính quyền là giải pháp hàng đầu, quyết định chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng nói chung và giáo dục khả năng “miễn dịch” nói riêng cho thanh niên. Các cơ quan, tổ chức cần tiến hành rà soát các chính sách trong mọi khâu quản lý:

Về hành chính, quản lý tốt việc sử dụng mạng internet, website, fanpage trên mạng xã hội…; thực hiện nghiêm công tác bảo mật; không để sơ hở để cho địch lợi dụng các hiện tượng xấu có thể xảy ra như hoạt động truyền đạo trái phép, tụ tập băng nhóm, đông người và các hoạt động phi chính trị trong sinh viên;

Về chuyên môn, thực hiện tốt việc tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Về chế độ chính sách, thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đối thanh niên theo đúng quy định của Nhà nước. Chú trọng nâng cao chất lượng sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao nhằm thỏa mãn nhu cầu giải trí chính đáng của sinh viên.

Về khen thưởng, kỷ luật, kiên quyết xử lý mọi biểu hiện vô tổ chức, vô kỉ luật và những nhận thức lệch lạc về chủ nghĩa Mác - Lênin, về Đảng và về Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thanh niên. Có những hình thức phạt, kỉ luật nghiêm với những hành vi trái với pháp luật, cổ xuý cho phong trào, âm mưu của thế lực thù địch. Đồng thời có những hình thức khuyến khích, khen ngợi, bảo vệ đối với những hành động dũng cảm đấu tranh chống những quan điểm sai trái đó.

Hai là, xây dựng Đoàn Thanh niên vững mạnh làm nòng cốt trong việc tập hợp, rèn luyện, giáo dục thanh niên.

Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước. Đảng đề ra đường lối, chủ trương định hướng cho thanh niên hành động, xác định các chuẩn mực cho thanh niên phấn đấu; xây dựng các tấm gương điển hình tiêu biểu cho thanh niên học tập và noi theo. Đoàn Thanh niên là lực lượng giữ vai trò nòng cốt chính trị, có nhiệm vụ vận động, giáo dục thanh niên thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; tổ chức các phong trào xã hội. Vì vậy các cơ quan, tổ chức cần quan tâm hơn nữa việc xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên vững mạnh, đẩy mạnh quản lý đoàn viên thông qua ứng dụng Thanh niên Việt Nam, thông qua đó giúp để thanh niên có môi trường, có điều kiện rèn luyện bản thân và góp phần tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Huyện Đoàn Đồng Văn phối hợp với Đồn Biên phòng Phó Bảng (BĐBP Hà Giang) tổ chức tuần tra bảo vệ đường biên, mốc giới

Ba là, đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho thanh niên.

Cần chú trọng, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước,... cho thanh niên thông qua vận dụng các tiến bộ của khoa học và công nghệ. Qua đó thanh niên có thế giới quan, phương pháp luận khoa học và nhân sinh quan cách mạng đúng đắn. Khi thanh niên có thế giới quan, nhân sinh quan khoa học, đúng đắn sẽ phát triển tư duy, tầm nhìn khoa học biện chứng, có thể xem xét mọi sự vật, hiện tượng một cách khách quan duy vật, từ đó hoàn thiện dần đạo đức, nhân cách chuẩn mực hơn.

Nâng cao bản lĩnh cho thanh niên bằng các hình thức, nội dung đa dạng. Đặc biệt, trong thời kỳ hội nhập với nhiều mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và mức độ tấn công ráo riết của các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng - văn hóa thì công tác giáo dục truyền thống cho thanh niên được cần được triển khai sâu rộng với nhiều nội dung phong phú, cách làm sáng tạo như: giáo dục truyền thống cách mạng của Đảng, của Đoàn, Hội LHTN; truyền thống văn hóa, tôn sư trọng đạo, truyền thống hiếu học, thông qua gặp mặt nhân chứng lịch sử, tổ chức các hoạt động về nguồn; nói chuyện truyền thống; tọa đàm, trao đổi; xây dựng inforgraphic, hình ảnh, video clip tuyên truyền...

Bốn là, tổ chức nhiều hoạt động, phong trào, các cuộc thi tìm hiểu, nói chuyện thời sự cho thanh niên.

Các cơ quan, tổ chức tạo điều kiện cho thanh niên tham gia tích cực vào các phong trào tình nguyện như mùa hè xanh, tình nguyện vì cộng đồng, bảo vệ môi trường… Tổ chức thường xuyên các cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, về Bác Hồ, về các vấn đề chính trị - xã hội trong nước và quốc tế, về tình yêu quê hương đất nước; đồng thời tổ chức các buổi nói chuyện thời sự theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến nhằm nâng cao nhận thức, thái độ và hành vi trong thanh niên. Đây chính là một trong những hình thức tốt nhất để giáo dục khả năng “miễn dịch” đối với các quan điểm sai trái, thù địch cho thanh niên. Bên cạnh đó, thường xuyên mời các chuyên gia đến để nói chuyện, chia sẻ kiến thức về chính trị, về tình hình thời sự trong và ngoài nước, định hướng tư tưởng cho thanh niên.

Năm là, nêu cao tính chủ động, tích cực của thanh niên trong việc đấu tranh chống các quan điếm sai trái, thù địch.

Kịp thời cung cấp thông tin một cách chính xác, đầy đủ, cập nhật nhất qua internet, mạng xã hội, báo in, báo điện tử, truyền hình, đài phát thanh về đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước; các tin thức thời sự chính trị, xã hội trong nước và quốc tế; đặc biệt là những tin tức, chính sách của Nhà nước dành cho thanh niên.

Định hướng thông tin cho thanh niên phân biệt được đâu là thông tin chính thống và đâu là thông tin sai trái, thù địch để từ đó có sức đề kháng với những thông tin sai trái, thù địch đó.

Nêu cao tinh thần phản hồi, phản biện, khuyến khích thanh niên phát hiện, tố cáo những cá nhân, tổ chức có hành vi tiêu cực, đi ngược lại với đường lối của Đảng; qua đó nắm bắt tình hình và xử lí một cách kịp thời, giải quyết hiệu quả nhất, tránh những thiệt hại, nhất là những vấn đề nghiêm trọng đi ngược đường lối, chủ trương của Đảng, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Tạo điều kiện cho thanh niên có cơ hội trình bày quan điểm của mình thông qua các cuộc tọa đàm, thảo luận, hội nghị….

Trong Báo cáo chính trị tại Đại hội XIII, Đảng ta đã chỉ ra bốn nguy cơ, trong đó có tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ còn nhiều diễn biến phức tạp. Đặc biệt, “các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta”⁽³⁾; “sự chống phá của các thế lực thù địch, tổ chức phản động ngày càng tinh vi hơn”⁽⁴⁾. Thanh niênlà cánh tay phải đắc lực trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, tuy nhiên, đây cũng là đối tượng mà các thế lực đang tấn công với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm đẩy nhanh quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Do vậy, trước yêu cầu của thực tiễn đất nước và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình thế giới, đòi hỏi chúng ta phải tăng cường công tác chăm lo, bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thanh niêntrong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thông quagiáo dục khả năng “miễn dịch” đối với các quan điểm sai trái, thù địch cho thanh niên, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới./.

ThS. Nguyễn Văn Qúy, Viện Nghiên cứu Thanh niên

⁽¹⁾. Quốc hội (2013), Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngày 28/11/2013;

⁽²⁾. Lương Khắc Hiếu (2010),Nguyên lý công tác tư tưởng (tập 1), Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

⁽³⁾. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2021),Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.33;

⁽⁴⁾. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.164.