Quyền lực có tính hai mặt. Quyền lực nếu được sử dụng đúng đắn sẽ có sức mạnh to lớn để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới. Ngược lại, nếu bị thoái hóa, biến chất thì quyền lực sẽ có tác hại ghê gớm, thậm chí có thể làm sụp đổ cả chế độ xã hội. 

Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII của Đảng chỉ rõ, một trong những biểu hiện về suy thoái đạo đức, lối sống, đó là: “Tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi. Lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực”.

Thực tế cho thấy câu chuyện lạm dụng chức vụ quyền hạn là có thật và không ít. Đáng chú ý, vừa qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã phát đi Thông báo kỳ họp thứ 15, kết luận những vi phạm, khuyết điểm của bà Hồ Thị Kim Thoa, Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Công thương là nghiêm trọng, đến mức phải xem xét thi hành kỷ luật. Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng kỉ luật cảnh cáo bà Phan Thị Mỹ Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai.

Ngày 3/7, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã cho ý kiến và kết luận những vi phạm, khuyết điểm của bà Hồ Thị Kim Thoa, Ủy viên Ban cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Công thương là nghiêm trọng, đến mức phải xem xét thi hành kỷ luật.​

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, xây dựng và chỉnh đốn đảng hiện nay cần có cơ chế kiểm soát quyền lực, hoàn thiện thể chế để chống lại sự tha hóa trong cán bộ, đảng viên. Nếu không tạo dựng được cơ chế kiểm soát quyền lực thì suy thoái đạo đức trong Đảng của cán bộ, đảng viên, thân hữu hay “khuyết tật” trong Đảng sẽ không thể loại trừ.

Theo PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, vừa qua, vấn đề kiểm soát chưa đạt yêu cầu, dẫn tới việc làm cán bộ đảng viên không ai biết, khi vỡ lở, báo chí phát hiện thì cơ quan chức năng vào cuộc. “Kiểm soát là vấn đề rất lớn. Trong vai trò Đảng cầm quyền, Đảng phải giám sát, kiểm soát như nào cho tốt. Ngay trong bộ máy nhà nước thì quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp phải kiểm soát quyền lực tốt” – ông Phúc nói.

Quyền lực nếu được sử dụng đúng sẽ có sức mạnh to lớn để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới. Quyền lực được giao mà thiếu kiểm soát sẽ dẫn đến lạm quyền, lộng quyền.

Ông Hồ Việt Hiệp, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy An Giang cho rằng mô hình thiết chế phòng, chống tham nhũng vừa qua chưa đủ độ tương xứng với tình hình tội phạm hiện nay.

Trước đây “gốc gác” để nảy sinh ra hư hỏng của đội ngũ cán bộ là cơ chế xin - cho, hay sự can thiệp của Nhà nước quá sâu vào kinh tế thị trường, đẩy quá cao vai trò của tập đoàn, tổng công ty, từ đó, góp phần nảy sinh ra tiêu cực, tham nhũng.

Theo ông Hồ Việt Hiệp, điều đáng mừng là hiện nay Đảng, Nhà nước đang sửa từ việc cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, hoàn thiện cơ chế thể chế thị trường, công khai minh bạch. Phải chống cho được cơ chế xin - cho. Khi xử lý được nền tảng, căn nguyên làm nảy sinh tham nhũng thì sẽ giải quyết được tham nhũng. Trong đó, cần phải chú ý đến giải pháp căn cơ trong việc giám sát chặt chẽ quyền lực. Có chế tài nặng và thực thi pháp luật nghiêm để không dám tham nhũng.

Muốn giám sát quyền lực thì phải bằng thể chế, hay nói cách khác thể chế đó phải được cụ thể hóa bằng pháp luật. Trong đó, Hiến pháp và nhiều luật đã quy định kiểm soát quyền lực như: Luật về phòng chống tham nhũng, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự và nhiều Luật khác có liên quan. Bên cạnh đó, thiết chế dân chủ là hết sức quan trọng.

GS.TS Hoàng Chí Bảo​

GS.TS Hoàng Chí Bảo, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh tham nhũng không thể nào qua mặt được nhân dân. Nếu như nhân dân đồng hành với phòng, chống tham nhũng, lúc đó mới thực sự làm được mục tiêu ngăn chặn lạm dụng quyền lực và tiến tới giảm tham nhũng.

Theo GS.TS Hoàng Chí Bảo, tham nhũng là hiện tượng phản dân chủ nhất, là điều phản cảm nhất trong xã hội, trong con mắt đánh giá của người dân. Đấy cũng chính là tổn thương lớn nhất đến uy tín và thanh danh của Đảng. Muốn trừng trị được tham nhũng thì luật pháp thôi không đủ.

“Đã đến lúc phải giáo dục đạo đức, giáo dục văn hóa, liêm sỉ, giáo dục để biết xấu hổ, biết nhục nhã khi rơi vào cái xấu, cái ác. Chỉ với thức tỉnh như thế cộng với sức mạnh của pháp luật mới giải quyết bài toán nan giải này” – GS.TS Hoàng Chí Bảo nêu rõ.

Nhân dân mong muốn mỗi cán bộ, đảng viên luôn tu dưỡng đạo đức cách mạng, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân. Mặt khác, tổ chức Đảng các cấp cũng cần chú trọng việc giáo dục cán bộ, đảng viên, thường xuyên giám sát để trị bệnh lạm dụng quyền lực, bảo đảm cho quyền lực luôn được sử dụng đúng mục đích, không bị lợi dụng, lạm quyền./.

Nguồn: vov.vn, ngày 10/7/2017