Thanh niên là lớp người kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc. Thanh niên là lực lượng đông đảo trong xã hội, chiếm 1/3 dân số, trên 1/2 lực lượng lao động của cả nước và đóng vai trò hết sức quan trọng trọng sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bác Hồ đã nói: “…Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”, vì vậy mà ở thời đại nào Thanh niên cũng được quan tâm một cách đặc biệt.

Tuy nhiên, hình mẫu thanh niên theo tư tưởng Dân vận của Bác Hồ cũng không nên quá lý tưởng, vì vừa khó thực hiện, vừa không thu hút được thanh niên noi theo. Hình mẫu thanh niên cũng không nên là sự lắp ghép một cách ngẫu nhiên một số nét năng lực, phẩm chất. Thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên Nghệ An nói riêng hiện nay cũng đang sống trong một thời đại lịch sử, khi cả nước đang vững bước trên con đường quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, họ cũng cần tìm ra một hình mẫu để phấn đấu, tu dưỡng, học tập và hướng đến.      

Trước hết, đó phải là hình mẫu về sống có lý tưởng, tự tin, hoài bão. Đây là vấn đề không thể thiếu đối với thanh niên, nhất là khi nguy cơ “một bộ phận thanh niên phai nhạt lý tưởng cách mạng, chạy theo lối sống thực dụng, vọng ngoại, chủ nghĩa cá nhân” mà Đảng ta đã cảnh báo chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách triệt để. Lý tưởng, hoài bão chính là động lực và cũng chính là đích đến trong mỗi hành động, mỗi việc làm của thanh niên. Và suy cho cùng chỉ có sống vì mục tiêu, lý tưởng chân chính đó là chiến đấu, cống hiến theo con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn, thanh niên mới thực sự đảm đương trọng trách người chủ nước nhà trong tương lai.

Thứ hai, thanh niên cần có sức khỏe tốt. Đây là một yếu tố cần thiết để làm nên một hình mẫu. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Khỏe để công tác tốt, muốn công tác tốt phải có sức khỏe”. Hơn nữa, thanh niên lại là mùa xuân của đất nước, mùa xuân của xã hội, do đó lại càng cần có một sức khỏe tốt. Có sức khỏe tốt mới đảm bảo cho thanh niên có đủ điều kiện để học tập, lao động. Sức khỏe là yếu tố quan trọng hàng đầu của con người bên cạnh tài năng và trí tuệ. Có sức khỏe thanh niên mới phát huy được sức trẻ của mình xung kích vào những nhiệm vụ khó khăn, gian khổ khi mà những nơi biên giới, hải đảo xa xôi của Tổ quốc vẫn cần lắm những cánh tay, khối óc của chúng ta.

Thứ ba, hình mẫu thanh niên Việt Nam trong giai đoạn mới còn thể hiện ở phẩm chất đạo đức, lối sống trung thực, thẳng thắn, có ý chí tiến thủ và khiêm tốn. Thanh niên ngày nay phải thẳng thắn lên án những hành vi, những hiện tượng vi phạm chuẩn mực xã hội. Thanh niên cần có đức tính khiêm tốn. Đó là đức tính nhã nhặn, biết ứng xử khéo léo, không tự mãn, không quá tự đề cao mình, đồng thời cũng phải là những người công dân gương mẫu tôn trọng và chấp hành pháp luật. Thanh niên, một mặt, phải am hiểu pháp luật, sống và làm việc theo pháp luật, mặt khác, còn là những người tuyên truyền phổ biến pháp luật. Có ý thức pháp luật giúp thanh niên có những hành vi phù hợp với những quy tắc ứng xử và chuẩn mực của xã hội.

Thứ tư, giỏi chuyên môn và biết sáng tạo, nhạy bén với cái mới, tích cực, chủ động hội nhập là những đặc trưng tiếp theo của mẫu hình thanh niên thời đại mới. Giỏi chuyên môn được thể hiện ở trí tuệ, trình độ học vấn và tay nghề. Ngày nay, có rất nhiều thanh niên vươn tới những tầm cao tri thức của nhân loại, có nhiều công trình khoa học có giá trị thực tiễn, đóng góp cho đất nước, cho xã hội. Có trình độ kiến thức chính là yếu tố giúp thanh niên nâng cao chất lượng, ổn định cuộc sống và vững bước thực hiện hoài bão, lý tưởng của mình. Giỏi chuyên môn, có kiến thức song cũng cần phải thường xuyên đổi mới, tích cực hội nhập. Đây là vấn đề còn yếu ở thanh niên hiện nay, do chưa có kỹ năng hội nhập nên một bộ phận thanh niên vẫn còn biểu hiện mơ hồ ảo tưởng, chạy theo lối sống thực dụng du nhập từ bên ngoài, chạy theo thị hiếu tầm thường, tự tạo những phong cách không phù hợp với thuần phong, mỹ tục và chuẩn mực đạo đức của người Việt Nam.

Thứ năm, có tinh thần tự giác, tình nguyện là nét vẽ hoàn tất cho hình mẫu thanh niên Việt Nam hiện nay. Tự giác, tình nguyện cũng là một phẩm chất đáng quý ở thanh niên. Ngày nay, phẩm chất này cần hơn bao giờ hết, ở những nơi khó khăn cần những thanh niên trẻ, tâm huyết tình nguyện công tác, giúp đỡ. Tính tự giác còn biểu hiện ở nơi làm việc, nơi ở, trong giải quyết mối quan hệ giữa thanh niên và những lực lượng khác trong xã hội. Tình nguyện, tự giác là thể hiện của khả năng xử lý hài hòa lợi ích của bản thân trong lợi ích chung của tập thể, cộng đồng.

Thực hiện tư tưởng "Dân vận" của Bác, trong những năm qua, Nghệ An đã thường xuyên quan tâm đến công tác Thanh vận của Đảng. Trong cuộc Cách mạng giải phóng dân tộc, công tác Thanh vận Nghệ An đã cùng nhân dân thực hiện "thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", "Tất cả cho tiền tuyến", Nghệ An đã góp phần quan trọng cùng cả nước thống nhất Tổ quốc, thu giang sơn về một mối; trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhất là thời kỳ đổi mới Nghệ An từ một tỉnh thiếu ăn, thường xuyên phải xin Trung ương viện trợ lương thực, nhưng nay đã sản xuất lương thực cơ bản đủ ăn và có một phần xuất khẩu; bộ mặt nông thôn, đô thị được đổi mới; từ năm 2010 đến nay bình quân tăng trưởng kinh tế trên 9%/năm; văn hoá xã hội tiến bộ rõ, quy chế dân chủ ở cơ sở được đẩy mạnh, quốc phòng an ninh được đảm bảo, những kết quả đó có phần đóng góp quan trọng của công tác Thanh  vận mà lực lượng thực hiện chính là Thanh niên.

Tuy nhiên, so với yêu cầu về tư tưởng  "Dân vận" của Bác, công tác Thanh vận vẫn còn những hạn chế, khó khăn đó là: Nhận thức về công tác Thanh vận của một số cấp uỷ, chính quyền và người đứng đầu các cơ quan, địa phương chưa thật đầy đủ và sâu sắc. Một bộ phận Thanh niên còn nghèo đói. Một bộ phận cán bộ còn quan liêu, xa dân, mất dân chủ với nhân dân. Có nơi công tác dân vận chủ yếu còn "khoán" cho dân vận, Mặt trận và các đoàn thể; công tác đoàn kết tập hợp nhân dân vào tổ chức sinh hoạt thông qua Mặt trận và các đoàn thể, các hội có nơi đạt tỷ lệ chưa cao, nhất là vùng giáo, vùng biển, khu vực đường phố, vùng sâu vùng xa....

Để tư tưởng Dân vận của Bác Hồ duy trì sức sống trong thế hệ trẻ, thời gian tới, các tổ chức đoàn thanh niên tỉnh Nghệ An cần tập trung thực hiện tốt nội dung trọng tâm: Tiếp tục ôn lại nội dung, ý nghĩa tư tưởng "Dân vận" của Bác đã nêu để có nhận thức sâu sắc hơn tư tưởng, quan điểm của Bác Hồ về công tác Thanh vận đối với quá trình lịch sử phát triển của Đảng, của Dân tộc ta và nhất là đối với tình hình hiện nay để có tính thời sự. Vận dụng tư tưởng dân vận của Bác Hồ và quan điểm của Đảng ta về công tác Thanh niên, liên hệ vào thực tiễn của tỉnh, của đơn vị mình về kết quả đạt được, kinh nghiệm về công tác Thanh vận của Đảng, của hệ thống chính trị. Đề xuất những giải pháp, kiến nghị để tiếp tục thực hiện tốt những lời dạy của Bác Hồ về công tác Thanh niên trong thời gian tới. Gắn các hoạt động văn hóa văn nghệ tại Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ với giáo dục truyền thống cho thanh niên với hình thức đa dạng và phong phú. Lấy các gương cán bộ, ĐVTN  điển hình tiến, gương sáng trong công tác, học tập, rèn luyện hằng ngày trên địa bàn để tuyên truyền, giáo dục thanh niên. Vì như Bác Hồ của chúng ta đã dạy: Trăm bài diễn văn hay không bằng một tấm gương sống. Hằng năm vào dịp ngày sinh nhật Bác 19/5 và ngày thành lập Đoàn 26/3 cần tổ chức các hoạt động lớn tại Quảng trường để thu hút đông đảo Thanh niên tham gia, qua đó để lồng ghép nội dung giáo dục thế hệ trẻ./.

Nguyễn Mạnh Khôi, Phó trưởng ban Thường trực Ban Dân vận Tỉnh ủy Nghệ An