Quang cảnh Hội thảo

Dự và chủ trì Hội thảo có các đồng chí:Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 23-NQ/TW; Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương; Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương; Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Dân Vận Trung ương; Ủy viên Ban Chỉ đạo Trung ương; Đỗ Văn Phới, Phó Trưởng Ban Dân Vận Trung ương.

Tham dự Hội thảo các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các ban, bộ ngành; các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể ở Trung ương; lãnh đạo các địa phương, các nhà khoa học, các chuyên gia trên nhiều lĩnh vực... 

Đại đoàn kết toàn dân tộc giữ vị trí đặc biệt quan trọng

Phát biểu khai mạc và đề dẫn, đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương nhấn mạnh: Đại đoàn kết toàn dân tộc giữ vị trí đặc biệt quan trọng, nhất quán và xuyên suốt trong đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trải qua các thời kỳ cách mạng, quan điểm của Đảng ta về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng được hoàn thiện, phát triển. Đảng ta luôn xác định “đoàn kết” là giá trị cốt lõi, “đại đoàn kết toàn dân tộc” là đường lối chiến lược, là cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam, có ý nghĩa quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc là một nội dung cốt lõi, mang tầm chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Quán triệt sâu sắc tư tưởng đó, Đảng ta khẳng định quần chúng nhân dân là người làm chủ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo

Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư các khóa đã ban hành nhiều chủ trương về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, nhất là từ khi đất nước tiến hành đổi mới đến nay. Cùng với các văn kiện Đại hội Đảng từ khóa VI đến khóa XIII, quan điểm đại đoàn kết toàn dân tộc còn được khẳng định trong các nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành, trọng tâm là: Nghị quyết 8b, ngày 27/3/1990 của Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI về đổi mới công tác quần chúng của Đảng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và Nhân dân; Nghị quyết số 07/NQ/TW, ngày 17/11/1993 của Bộ Chính trị khóa VII về đại đoàn kết dân tộc và tăng cường Mặt trận Dân tộc thống nhất; đặc biệt là Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12/3/2003 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa IX về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Theo đó, Nghị quyết đã xác định đại đoàn kết toàn dân tộc “là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, liên quan đến sự tồn vong và phát triển của dân tộc. 

Đồng chí nhấn mạnh, đến nay, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW và các chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, chúng ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực, như báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã khẳng định: “Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố; dân chủ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được phát huy. Ban hành và thực hiện có hiệu quả nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật nhằm tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, vận động đông đảo nhân dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước, phát huy ngày càng tốt hơn vai trò đại diện quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và nhân dân; chủ động tham gia giám sát và phản biện xã hội; làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị, góp phần tích cực vào những thành tựu chung của đất nước”, để đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Tuy nhiên, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc có lúc, có nơi chưa được quan tâm phát huy đầy đủ. Các nguồn lực, tiềm năng sáng tạo của nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc chưa được phát huy tốt. Việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có mặt chưa theo kịp yêu cầu của tình hình mới, chưa thật sâu sát các tầng lớp nhân dân và cơ sở; chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội chưa đều. Một số tổ chức cơ sở đảng, một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức chưa gương mẫu, chưa thực sự tôn trọng ý kiến, kiến nghị của nhân dân và giải quyết kịp thời các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân. Quyền làm chủ của nhân dân có lúc, có nơi còn bị vi phạm; vẫn còn biểu hiện dân chủ hình thức, dân chủ không đi đôi với kỷ cương, pháp luật. Những điều đó đã tác động trực tiếp đến việc tạo sự đồng thuận xã hội, xây dựng, củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương phát biểu tại Hội thảo

Thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực có thể có những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp và khó dự báo. Ở trong nước, cùng với thời cơ, thuận lợi, đất nước ta đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới do tác động của đại dịch COVID-19 và khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra. Xu hướng già hoá dân số nhanh; tốc độ công nghiệp hoá, đô thị hoá tăng mạnh; đặc biệt, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh gay gắt, phức tạp... ngày càng tác động lớn đến sự phát triển của đất nước. Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn. Đồng chí lưu ý.

Để tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, trong giai đoạn tới đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phải quán triệt sâu sắc và thực hiện hiệu quả hơn quan điểm “khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

Do đó, chúng ta cần phải đánh giá toàn diện, đầy đủ, thực chất những kết quả đạt được (ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm) trong thực hiện chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc nói chung, về thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW nói riêng; trên cơ sở đó, tiếp tục thống nhất chủ trương, quan điểm và đề xuất hệ thống giải pháp đồng bộ, khả thi nhằm tiếp tục thực hiện hiệu quả chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong thời gian tới.

Đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân Vận Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương mong rằng, Hội thảo sẽ nhận được nhiều ý kiến trao đổi, thảo luận với tinh thần khoa học, cởi mở, thẳng thắn, là cơ sở để Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 23-NQ/TW tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các văn bản tổng kết, nhất là những vấn đề cần bổ sung trong lý luận về đại đoàn kết toàn dân tộc và những vấn đề, yêu cầu mới do thực tiễn đặt ra; trên cơ sở đó, đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương ban hành văn bản phù hợp về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới.

Tập trung thảo luận làm rõ hơn các vấn đề

Tại Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận vào các vấn đề: Làm rõ nhận thức về vấn đề đại đoàn kết toàn dân tộc; đánh giá đúng tình hình, xác định rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị nhất là trong giai đoạn hiện nay; Phân tích, đánh giá, làm rõ những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân, những thuận lợi, khó khăn và thách thức và bài học kinh nghiệm về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc qua 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW. dự báo tình hình, những thuận lợi, khó khăn, thách thức và đề xuất các mục tiêu, quan điểm, chủ trương và giải pháp chủ yếu về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước ta phát triển phồn vinh, hạnh phúc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa theo tinh thần Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 10 năm 2021- 2030; xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030, tầm nhìn phát triển đất nước đến 2045 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Đồng chí Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội phát biểu tham luận tại Hội thảo

Trong đó nhiều tham luận đề cập tới các vấn đề về các nội dung như: Xây dựng những định hướng chính sách tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc; chính sách đối với các giai cấp, tầng lớp xã hội (tập trung vào 11 nhóm giai cấp, tầng lớp xã hội ghi trong Nghị quyết).

- Phát huy vai trò của chính quyền nhà nước trong việc thực hiện chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc: Kết quả việc thể chế để nhân dân thực hiện quyền làm chủ thông qua dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện. Nhiệm vụ phục vụ nhân dân của các cơ quan Nhà nước. Cơ chế và các điều kiện đảm bảo để Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tiếp nhận phản ánh, tiếp thu ý kiến, nguyện vọng của nhân dân tham gia xây dựng, hoạch định chính sách, pháp luật; giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước và đại biểu dân cử. Các hình thức để nhân dân tham gia ý kiến vào những vấn đề quan trọng của đất nước.

- Tình hình và kết quả việc mở rộng và đa dạng hóa các hình thức tập hợp nhân dân, nâng cao vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân trong việc thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc: Đánh giá về công tác phối hợp của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội với các cơ quan nhà nước hướng hoạt động về cơ sở; việc cử đại diện của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia các ủy ban, hội đồng, ban điều hành các dự án, chương trình kinh tế - xã hội có liên quan trực tiếp đến quyền lợi và trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân ở cơ sở.

- Công tác chính trị, tư tưởng, nâng cao trách nhiệm công dân, tăng cường đồng thuận xã hội, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thể hiện trong việc đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống yêu nước, trách nhiệm công dân; đạo đức xã hội, đạo đức nghề nghiệp; giáo dục ý thức chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết trong Đảng và trong nhân dân, xây dựng sự đồng thuận xã hội, ý thức cộng đồng trách nhiệm; việc phát động và thực hiện các phong trào thi đua yêu nước.

- Xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng để Đảng thực sự là hạt nhân lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó chú trọng đánh giá công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng; củng cố sự đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng và trong từng tổ chức đảng; vai trò gương mẫu của Đảng viên; cơ chế để người dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền. Việc đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng để phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng, nhất là những hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.

Đại đoàn kết toàn dân tộc là một di sản vô giá, truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam

Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư cảm ơn các ý kiến đóng góp của các đại biểu, đồng thời nhấn mạnh, Hội thảo đã làm rõ nhận thức về vấn đề đại đoàn kết toàn dân tộc; đã đánh giá được tình hình, xác định rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Đại đoàn kết toàn dân tộc là một di sản vô giá, truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam được minh chứng qua lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, được Đảng ta kế thừa, phát huy lên một tầm cao mới. Việc phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là sự nghiệp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị; là điều kiện quan trọng đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.

Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư phát biểu kết luận Hội thảo

Trên cơ sở phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường và giữ vững, góp phần to lớn trong công cuộc thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước. Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, kinh tế đất nước có bước phát triển vượt bậc. Đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt; an ninh quốc phòng được giữ vững; an sinh xã hội được cải thiện rõ rệt, quan hệ đối ngoại ngày càng được mở rộng, tăng cường…, như Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nêu: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị trí và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Đồng chí Võ Văn Thưởng chỉ rõ, qua các tham luận phát biểu của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo của các ban, bộ, ngành, của các Đảng đoàn, Thường trực các Tỉnh ủy, Thành ủy, Hội thảo đã phân tích, đánh giá thực trạng, làm rõ những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân, những thuận lợi, khó khăn và thách thức, rút ra bài học kinh nghiệm về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc qua 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW.

Dự báo thời gian tới, bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường như: Cạnh tranh chiến lược, căng thẳng thương mại giữa các nước; tăng trưởng kinh tế thế giới đang chậm lại; đại dịch Covid-19 mặc dù đã được khống chế nhưng vẫn tiếp tục tác động mạnh mẽ và sâu rộng đến mọi mặt của đời sống; sự chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước gây nên một số tác động tiêu cực. Còn có tình trạng người đứng đầu, cán bộ, đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, vi phạm pháp luật, tham ô, tham nhũng, xa rời quần chúng, bị kỷ luật, ảnh hưởng tới niềm tin của Nhân dân với Đảng, chính quyền. Việc hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước ta phát triển phồn vinh, hạnh phúc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa theo tinh thần Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021- 2030; thực hiện mục tiêu, phương hướng đến năm 2030, tầm nhìn phát triển đất nước đến 2045 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng có thể đứng trước nhiều khó khăn, xong ý chí và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc sẽ là nguồn sức mạnh, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thường trực Ban Bí thư khẳng định, đại đoàn kết toàn dân tộc là một việc lâu dài, thường xuyên, có ý nghĩa chiến lược. Trong thời gian tới, mục tiêu độc lập thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, đảm bảo lợi ích cao nhất của quốc gia dân tộc, phát huy tinh thần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước cường thịnh, phồn vinh hạnh phúc, phấn đấu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 là điểm chung nhất, điểm tương đồng để dựa vào đó đoàn kết tập hợp các tầng lớp nhân dân, người Việt Nam trong và ngoài nước. Trong quá trình xây dựng đất nước, lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân phải là điểm xuất phát quan trọng của mọi đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Đồng chí Võ Văn Thưởng đề nghị, để tiếp tục củng cố, xây dựng vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, cần: Tập trung xây dựng MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức quần chúng; xây dựng cơ sở chính trị - xã hội của Đảng ngày càng vững mạnh; Tiếp tục đẩy mạnh công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng tiêu cực, chống thói hư tật xấu trong Đảng cũng như trong xã hội; không ngừng nâng tầm trí tuệ của Đảng, nâng cao bản lĩnh chính trị của Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo và cầm quyền của Đảng, đưa đất nước vững vàng tiến lên.

Đồng chí cho rằng, các ý kiến tại Hội thảo đã góp phần đề xuất giải pháp mới để làm tốt hơn nữa nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược này nhằm hiện thực hóa khát vọng xây đựng đất nước cường thịnh, phồn vinh, hạnh phúc, đạt được các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII đặt ra trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045, hướng đến đưa đất nước trở thành nước phát triển, có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Kết quả quan trọng của Hội thảo là cơ sở để Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện văn bản, nhất là những vấn đề còn khuyết thiếu trong lý luận về đại đoàn kết toàn dân tộc và những vấn đề, yêu cầu mới do thực tiễn đặt ra; trên cơ sở đó đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương ban hành chủ trương mới về đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới.

Hình ảnh một số đại biểu phát biểu tham luận tại Hội thảo

Hoàng Phong