Điểm sáng của năm là các hoạt động đối ngoại song phương, đa phương được triển khai rộng khắp, trên cả kênh đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Qua chuyến thăm của nhiều nguyên thủ các nước lớn đến Việt Nam trong năm 2023, cùng các hoạt động của Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, đã khẳng định vai trò, vị  thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng tăng cao. Đóng góp vào thành công chung đó có một phần từ những kết quả tích cực của hoạt động đối ngoại trong lĩnh vực công tác dân vận.

Ở trong nước, cùng với các thành tựu phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, công tác đối ngoại được triển khai đồng bộ, bài bản và sáng tạo, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và hàng loạt các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và của đất nước, đã khẳng định tính đúng đắn của đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng nêu ra và chủ trương, quan điểm của Việt Nam trước các vấn đề, sự kiện quan trọng trên thế giới và khu vực.

Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; đồng chí Xỉn-la-vông Khút-phay-thun, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào Xây dựng đất nước và các đại biểu dự Hội đàm giữa Ban Dân vận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam với Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào Xây dựng đất nước, tại Viêng Chăn, Lào (tháng 8/2023)

Trước diễn biến của tình hình quốc tế và trong nước, Ban Dân vận Trung ương đã chủ động đưa các nội dung công tác đối ngoại vào quá trình xây dựng, ban hành, triển khai các hoạt động đối ngoại gắn với việc triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị của Ban.

Ban Dân vận Trung ương thường xuyên lồng ghép, triển khai phổ biến, quán triệt, thông tin về Nghị quyết số 34-NQ/TW ngày 09/01/2023 của Bộ Chính trị về một số định hướng, chủ trương lớn triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng; về Đề án số 01-ĐA/TW, ngày 03/3/2022 của Ban Bí thư về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại đảng đến năm 2025; Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 05/01/2022 của Ban Bí thư về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới; Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 10/8/2022 của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030; Kết luận số 12-KL/TW, ngày 12/8/2021 của  Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới.

Các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và của đất nước cũng được Lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương thường xuyên cập nhật, phổ biến tới cán bộ, đảng viên tại các cuộc họp, hội nghị, sinh hoạt chuyên đề, qua đó góp phần triển khai hiệu quả công tác dân vận gắn với triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, đa dạng hóa, đa phương hóa; chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công tác dân vận được triển khai đồng bộ, đạt nhiều kết quả tích cực

Hoạt động đối ngoại trên danh nghĩa là Đoàn của Ban Dân vận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức theo đúng kế hoạch, nội dung trao đổi, làm việc thiết thực với nhiều đối tác phong phú. Trong năm 2023, đoàn công tác của Ban Dân vận Trung ương đã đến thăm, làm việc tại Nam Phi, Angola, Brasil, Venezuela; có các buổi làm việc với chính đảng cũng như nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức của chính đảng các nước đối tác. Tiêu biểu như Đảng Phong trào nhân dân Giải phóng Angola (MPLA) của Angola; Ban Đối ngoại, Ban Tổ chức, Ban Dân vận của Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) tại Nam Phi; Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất của Venezuela; Đảng Cộng sản Brazil của Brazil.

Tại các buổi tiếp xúc, làm việc với đối tác, Lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương đều chia sẻ, thông tin về tình hình Đảng và đất nước ta, về những kết quả đạt được sau nửa nhiệm kỳ triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, đặc biệt là kết quả triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về công tác dân vận; bày tỏ mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm với các chính đảng, cơ quan hữu quan nước Bạn trong lĩnh vực dân vận. Tiếp và làm việc với các Đoàn công tác của Ban Dân vận Trung ương, đại diện các đảng bạn, chính quyền sở tại đều khẳng định mong muốn thúc đẩy, tăng cường quan hệ hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm với Ban Dân vận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trong các lĩnh vực dân vận, nhất là công tác vận động quần chúng nhân dân tin tưởng, ủng hộ và đồng hành cùng với chủ trương, chính sách, đường hướng phát triển của đảng cầm quyền.

Tích cực phối hợp, tổ chức tốt các đoàn ra trên danh nghĩa là Đoàn của Trung ương Đảng. Trong năm 2023, Ban Dân vận Trung ương đã phối hợp chặt chẽ với Ban Đối ngoại Trung ương và các cơ quan liên quan tổ chức đoàn công tác dưới danh nghĩa Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam đi thăm, làm việc tại Lào, Iran và Nigeria. Công tác tổ chức đoàn từ xây dựng chương trình, lựa chọn đối tác và nội dung làm việc, cho đến nhân sự, lễ tân đều được thực hiện chu đáo, cẩn thận, đảm bảo đúng các quy định của Đảng và Nhà nước.

Tại Lào, Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương làm Trưởng Đoàn đã có các cuộc tiếp xúc, làm việc với Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Lào. Phía Bạn đánh giá cao việc hai bên đã phối hợp triển khai tích cực các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước cũng như kết quả hợp tác giữa Ban Dân vận Trung ương và Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước; đồng thời đề nghị Việt Nam tiếp tục cử chuyên gia sang trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trên các lĩnh vực công tác với Lào, trong đó có kinh nghiệm công tác dân vận.

Tại Iran, Nigeria, Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương làm Trưởng đoàn đã có nhiều cuộc làm việc, chia sẻ kinh nghiệm hết sức hiệu quả. Đồng chí Phó Trưởng Ban Thường trực, Trưởng Đoàn thông tin đến Bạn tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Việt Nam; đề nghị tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc, Phong trào Không Liên kết và Liên minh châu Phi; hoàn thiện các cơ chế, thiết chế pháp lý để thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương ngày càng thực chất và hiệu quả. Phía Bạn đều khẳng định coi trọng quan hệ hữu nghị, hợp tác với Việt Nam và bày tỏ ấn tượng mạnh mẽ trước những thành tựu phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Việt Nam trong thời gian qua. Có thể nói, chuyến thăm của Đoàn tại Iran và Nigeria đã góp phần triển khai hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước với các đối tác, bạn bè tại hai nước nêu trên, góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam với các nước khu vực Trung Đông - Châu Phi.

Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương làm Trưởng đoàn làm việc với Đảng Liên minh Hồi giáo Iran trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại nước Cộng hòa Hồi giáo Iran, từ ngày 21-24/8/2023

Hoạt động tiếp khách quốc tế, lễ tân đối ngoại được triển khai chu đáo, trang trọng. Đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương đã tiếp, hội đàm với Đoàn đại biểu Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước do đồng chí Xỉn-la-vông Khút-phay-thun, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban làm Trưởng đoàn thăm, làm việc tại Việt Nam. Lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương tiếp, làm việc với đồng chí Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Ấn Độ Mác-xít và Đoàn đại biểu Hiệp hội Nhân dân Singapore.

Đối với các hoạt động đối ngoại nêu trên, Ban Dân vận Trung ương đã nghiêm túc triển khai với tinh thần trách nhiệm cao nhất, góp phần vào thành công chung của các chuyến thăm. Ngoài ra, Lãnh đạo Ban Dân vận Trung ương luôn quan tâm, thường xuyên gửi thư chúc mừng, cảm ơn, điện thăm hỏi lãnh đạo các nước đối tác theo thông lệ quốc tế và phù hợp với mức độ quan hệ đối tác với Việt Nam.

Nhìn chung, các hoạt động hợp tác quốc tế trong năm 2023 được Ban Dân vận Trung ương triển khai nghiêm túc, đảm bảo thiết thực, hiệu quả, góp phần cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân vận và công tác đối ngoại Đảng trong tình hình mới.

Đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả thỏa thuận hợp tác song phương với đối tác truyền thống

Năm 2023, tiếp nối thành công rực rỡ của Năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam - Lào 2022, các cơ quan Trung ương và địa phương của hai nước tiếp tục có những hoạt động hợp tác ý nghĩa, sôi nổi, qua đó khẳng định, củng cố và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào.

Trong bối cảnh đó, Ban Dân vận Trung ương đã đón Đoàn đại biểu cấp cao Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước thăm, làm việc tại Việt Nam. Chuyến thăm nằm trong khuôn khổ Thỏa thuận hợp tác giữa Ban Dân vận Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, với mục đích tăng cường trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng, các lĩnh vực công tác dân vận mà hai bên cùng quan tâm, qua đó góp phần thúc đẩy hợp tác giữa cơ quan tham mưu của hai Đảng. Trong chương trình làm việc tại Việt Nam, Ban Dân vận Trung ương đã tổ chức hội đàm, làm việc với Đoàn đại biểu Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước; tổ chức cho Đoàn bạn thăm, làm việc với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và đi thực tế, khảo sát một số mô hình “Dân vận khéo” tại Hà Nội, Ninh Bình.

Trong buổi tiếp và chiêu đãi chào mừng Đoàn công tác Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh những kết quả hợp tác tốt đẹp giữa Ban Dân vận Trung ương với Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước thời gian qua là minh chứng sống động trong quan hệ hợp tác giữa hai Đảng, hai Nhà nước; bày tỏ mong muốn hai bên cần thúc đẩy giao lưu, hợp tác sâu rộng hơn nữa trên các lĩnh vực công tác dân vận, nhằm góp phần tích cực thúc đẩy mối quan hệ đoàn kết hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào.

Cũng trong năm 2023, vào những ngày cuối năm (từ ngày 11 đến ngày 14/12/2023), trên cơ sở đề nghị của phía Bạn, Ban Dân vận Trung ương đã tổ chức Đoàn công tác sang Lào để tập huấn, trao đổi kinh nghiệm công tác dân vận cho đội ngũ cán bộ Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước.

Các hoạt động đối ngoại đa dạng, phong phú trong năm 2023 của Ban Dân vận Trung ương đã góp phần tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại Đảng trong tình hình mới; khẳng định vai trò công tác dân vận trong tham gia triển khai thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và hiện thực hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài; đồng thời truyền tải những đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế; ghi nhận, phản ánh kịp thời những ý kiến, đề xuất của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Một số nhiệm vụ, giải pháp công tác đối ngoại trong lĩnh vực dân vận thời gian tới

Năm 2024 là năm then chốt thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, năm đặc biệt quan trọng để các cấp, các ngành nỗ lực hoàn thành Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025. Dự báo trong năm này và những năm tiếp theo, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, đe doạ đến sự ổn định, hòa bình và phát triển, hội nhập của các quốc gia. Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục có sự lớn mạnh về số lượng, mở rộng hơn về địa bàn và có sự thay đổi về thành phần. Nhóm kiều bào trẻ và nhóm di dân mới, đặc biệt là du học sinh sẽ là những nhân tố chủ yếu tác động tới thái độ, nhận thức của cộng đồng, cũng như sự gắn kết giữa cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với quê hương, đất nước. Các hội đoàn truyền thống sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì và mở rộng hoạt động, xây dựng và phát triển lớp trẻ kế cận.

Trong bối cảnh đó, thực hiện chủ trương tăng cường quan hệ đối ngoại trên kênh Đảng, Ban Dân vận Trung ương tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tăng cường trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với các nước đối tác trong lĩnh vực liên quan để tham khảo, học hỏi những cách làm hay nhằm tìm cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc gặp phải, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả triển khai các nhiệm vụ chính trị mà Đảng giao phó. Đồng thời, góp phần thúc đẩy quan hệ chính trị, tranh thủ sự ủng hộ của các chính đảng, đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng đất nước, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ; giúp bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về Việt Nam; tăng cường đoàn kết quốc tế. Theo đó, công tác hợp tác quốc tế của Ban Dân vận Trung ương phải hướng tới mục tiêu mở rộng mạng lưới quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, quan hệ với các đối tác quan trọng trên cơ sở củng cố, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác với các nước bạn bè truyền thống.

Để nâng cao chất lượng nghiên cứu, tham mưu, Ban Dân vận Trung ương xác định nhiệm vụ công tác đối ngoại năm 2024 là tiếp tục tham mưu cho Đảng tăng cường quan hệ đối ngoại Đảng thông qua trao đổi thông tin, tiếp xúc cấp cao, trao đổi đoàn. Phối hợp chặt chẽ với Ban Đối ngoại Trung ương, Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong việc triển khai thực hiện đường lối và chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung trong Thỏa thuận hợp tác đã ký với Ủy ban Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, giai đoạn 2021 - 2025, trọng tâm là các nhiệm vụ đã thống nhất sẽ triển khai trong năm 2024. Thúc đẩy hợp tác, làm việc với Ban Dân vận Trung ương Đảng Nhân dân Campuchia, kết nối kênh hợp tác với các đối tác tương đồng của Trung Quốc, Cuba nói riêng và các cơ quan làm công tác dân vận của các chính đảng, đảng cầm quyền tại các nước bạn bè, đối tác chiến lược của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Ban Dân vận Trung ương xác định thông qua công tác dân vận, công tác vận động quần chúng sẽ góp phần tăng cường quảng bá hình ảnh Việt Nam với các nước; chủ động tuyên truyền chủ trương, đường lối và tham gia xây dựng chính sách, tuyên truyền về chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài sinh sống, làm việc ở Việt Nam và bạn bè quốc tế. Đồng thời quan tâm, đẩy mạnh công tác vận động, phát huy nguồn lực, trí tuệ của hơn 5 triệu đồng bào đang sinh sống, học tập, làm việc ở trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhất là nhà khoa học, trí thức Việt Nam ở nước ngoài, nhóm kiều bào trẻ đóng góp trí tuệ cũng như kết nối các nguồn lực cho sự phát triển của đất nước. Tiếp tục lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, đề xuất giải pháp giải quyết kịp thời những vấn đề mà kiều bào quan tâm; vận động kiều bào đoàn kết, duy trì việc dạy và học tiếng Việt cũng như bản sắc văn hóa dân tộc; chấp hành pháp luật, đóng góp cho sự phát triển của nước sở tại, qua đó khẳng định hình ảnh, vị thế của đất nước, con người Việt Nam trên trường quốc tế./.

TS. TRẦN HỒNG VIỆT - Phó Vụ trưởng, Ban Dân vận Trung ương