Trong tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam, Công an Nhân dân (CAND) là một lực lượng luôn được sự quan tâm giáo dục, rèn luyện, chỉ bảo của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong các mặt công tác. Người nêu rất rõ bản chất “Công an của ta là Công an Nhân dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào Nhân dân mà làm việc” và tư tưởng, hành động của cán bộ, chiến sỹ công an là “Đối tượng của Công an là Nhân dân, phải kính trọng lễ phép” [2]. Người dặn dò: “Phải gần gũi nhân dân, dựa vào lực lượng của nhân dân, xa rời dân thì tài tình mấy cũng không làm gì được..., nếu biết dựa vào dân thì nhân dân là người giúp việc rất đắc lực của công an” [3]. Điều mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với mỗi cán bộ, chiến sỹ công an trên mọi lĩnh vực công tác và chiến đấu là phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, hiểu được tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, đặc biệt, phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, phải là những cán bộ dân vận giỏi nhất, cán bộ dân vận tốt nhất: “công an phải luôn giúp đỡ, tổ chức, giáo dục nhân dân, để mọi người dân là người giúp cho mình, làm thành mạng lưới công an nhân dân, như thế công tác mới có kết quả” [4]. Tư tưởng của Người về Dân vận nói chung, về dân vận trong bảo vệ an ninh Tổ quốc nói riêng đã xuyên suốt trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, góp phần làm nên những chiến công to lớn, đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi và giữ vững thành quả đạt được trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Công an Huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh hỗ trợ Nhân dân làm đường giao thông nông thôn

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước, là điều kiện quan trọng bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Công tác dân vận là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên các đoàn thể nhân dân, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang [5]. Trong những năm qua, công tác dân vận của Đảng đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ thành quả cách mạng của Đảng và nhân dân.

Trải qua hơn 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp tích cực của cả hệ thống chính trị, lực lượng CAND đã phát huy truyền thống, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, quan tâm đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về công tác dân vận trong lực lượng CAND, góp phần xây dựng và củng cố vững chắc nền an ninh nhân dân, xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận an ninh nhân dân. Điều này đã được thể hiện trên một số hoạt động tiêu biểu, đó là:

Thứ nhất, bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước và thực tiễn tình hình an ninh, trật tự và tội phạm trong từng thời kỳ cách mạng để xác định đúng yêu cầu, nhiệm vụ và tổ chức, triển khai có hiệu quả các mặt công tác công an; chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức; nâng cao nhận thức về vị trí, tầm quan trọng và nội dung công tác dân vận và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) thông qua việc quán triệt và triển khai các văn bản của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 25-NQ/TW (2013) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) và Kết luận số 43-KL/TW (2019) của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW (2013) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”, Quyết định số 290-QĐ/TW (2010) của Bộ Chính trị khóa X về “Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị”, Kết luận số 114-KL/TW (2015) của Ban Bí thư về ”Nâng cao hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan Nhà nước các cấp”, Chỉ thị số 16/2016/CT-TTg (2016) của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính Nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới”…. Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đồng thời đề xuất nhiều chủ trương, giải pháp nhằm tăng cường công tác vận động quần chúng, phát huy tính tích cực của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, của cán bộ, công an hưu trí và các tầng lớp nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Đã tổ chức thực hiện sâu rộng, hiệu quả cuộc vận động “Xây dựng lực lượng CAND vì nước quên thân vì dân phục vụ” nhằm không ngừng tăng cường sự gắn bó mật thiết với nhân dân; đẩy mạnh thực hiện “Học tập và làm theo tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; “Công an Nhân dân học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy trong tình hình mới”...

Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Lực lượng CAND không ngừng cải cách thủ tục hành chính theo hướng bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, công dân thông qua việc triển khai hiệu quả Đề án 301 về đơn giản hóa thủ tục hành chính trong CAND giai đoạn 2011-2020, thực hiện cơ chế “một cửa” liên thông, ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực: quản lý nhân, hộ khẩu; xuất nhập cảnh; giao thông; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư…; thực hiện công khai, minh bạch, tăng chất lượng dịch vụ công, từng bước đổi mới, giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết các thủ tục, hồ sơ, giảm số lần đi lại của công dân… Công tác tiếp công dân được thực hiện nghiêm túc, tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định pháp luật; thực hiện “ngày làm việc thứ bảy - vì nhân dân phục vụ”. Thái độ tiếp xúc và phục vụ của cán bộ, chiến sỹ CAND đối với nhân dân có nhiều chuyển biến tích cực, theo tinh thần trọng dân, gần dân, hiểu dân và có trách nhiệm với dân. Công tác tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo và tiếp xúc, đối thoại với nhân dân được quan tâm hơn, đã góp phần giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc ngay từ cơ sở, giảm tình trạng khiếu kiện phức tạp, đông người, kéo dài, vượt cấp, hạn chế vụ việc phát sinh mới, hình thành các “điểm nóng” về an ninh, trật tự. Việc thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ trong lực lượng CAND và trong mối quan hệ công việc với người dân đã góp phần bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của nhân dân và vai trò tích cực của nhân dân trong công tác bảo vệ an ninh, trật tự. Hằng năm, Bộ Công an và Công an các cấp đã chú trọng thực hiện tốt công tác thanh tra chuyên ngành, chuyên đề, tập trung vào những lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, dễ phát sinh tiêu cực, sai phạm, được dư luận xã hội quan tâm. Sự hài lòng của người dân với việc phục vụ, giải quyết công việc liên quan đến lĩnh vực của ngành công an ngày càng tăng lên.

Thứ ba, tăng cường phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ và Phong trào thi đua “Dân vận khéo”; không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả các mô hình, điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua yêu nước, nhằm khơi dậy ý thức, trách nhiệm và lôi cuốn nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong mọi tình huống. Lực lượng công an các cấp thường xuyên phối hợp chặt chẽ, phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc nhằm xây dựng và củng cố “thế trận lòng dân”, thế trận an ninh nhân dân, phát huy sức mạnh nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Coi trọng việc tranh thủ các chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, cộng đồng dân cư, dòng họ, cơ quan, tổ chức, nhất là người cao tuổi, cán bộ hưu trí, công an hưu trí, cựu chiến binh để làm hạt nhân nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Lực lượng Công an các cấp đã phối hợp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chú trọng chỉ đạo xây dựng, nhân rộng nhiều mô hình thiết thực như: “Liên kết xây dựng vùng giáp ranh an toàn về an ninh, trật tự”; “Tổ, Nhóm liên gia tự quản”; “Camera phòng, chống tội phạm”, “Câu lạc bộ phòng, chống tội phạm”, “Toàn dân tham gia tố giác tội phạm”, “Khu dân cư vùng giáo tiên tiến, an toàn về an ninh, trật tự”… Đã xuất hiện hàng nghìn lượt tập thể điển hình tiên tiến được Bộ Công an, Ủy ban nhân dân các cấp tặng cờ và các hình thức khen thưởng khác; có hàng vạn quần chúng tiêu biểu, dũng cảm, mưu trí, không nề gian khổ, hy sinh trong tấn công truy bắt tội phạm, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân. Đổi mới nội dung, hình thức công tác dân vận, tổ chức thi “Dân vận khéo”, Hội thi tuyên truyền viên giỏi”, hội thảo, tọa đàm “Văn hóa ứng xử của cán bộ, chiến sĩ CQND”…; nhiều mô hình “Dân vận khéo” của lực lượng CAND có hiệu quả, như: “Tham mưu giỏi, dân vận tốt”, “Vận động nhân dân tố giác tội phạm ma túy và tệ nạn ma túy”, “Vận động đối tượng truy nã ra đầu thú”… được xây dựng và nhân rộng đạt kết quả thiết thực.

Thứ tư, thực hiện hiệu quả chủ trương tăng cường lực lượng trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở; đưa cán bộ xuống cơ sở thực hiện “3 cùng”, “4 cùng” với nhân dân và vận động nhân dân tham gia giữ gìn an ninh, trật tự. Thực hiện Nghị quyết số 22/NQ/TW (2018) của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thời gian qua Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương khẩn trương, tích cực xây dựng Đề án Công an xã, thị trấn chính quy. Qua đó, công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự được thực hiện bài bản hơn, đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật. Lực lượng CAND nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ của chính quyền địa phương, nhân dân trong đảm bảo an ninh trật tự tại các địa bàn. Nhiều cán bộ có phẩm chất, đạo đức tốt, nắm chắc pháp luật, am hiểu nghiệp vụ đã được bố trí, sắp xếp về tại những địa bàn phức tạp về an ninh, trật tự, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn…

Thứ năm, lực lượng CAND thường xuyên duy trì, thực hiện các hoạt động xã hội, từ thiện, nhân đạo bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, mang đậm tính nhân văn, thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, góp phần xây dựng được hình ảnh đẹp của người cán bộ, chiến sĩ Công an trong lòng nhân dân, như: Công tác chăm sóc thương binh, gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng; chăm sóc phụng dưỡng “Mẹ Việt Nam anh hùng”; tặng nhà tình nghĩa cho người nghèo; giúp đỡ nhân dân vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khắc phục khó khăn, nhất là hậu quả thiên tai, ổn định đời sống và phát triển sản xuất; phối hợp với các bệnh viện khám, chữa bệnh, cấp, phát thuốc miễn phí; hỗ trợ người hoàn lương về việc làm, sản xuất…

Thứ sáu, thực hiện hiệu quả công tác phối hợp giữa lực lượng Công an với Ban Dân vận Trung ương. Đã ký kết và thực hiện hiệu quả Chương trình số 01- Ctr/BDVTW-BCA, ngày 27/3/2009 về phối hợp thực hiện công tác dân vận giữa Ban Dân vận Trung ương và Bộ Công an giai đoạn (2009-2015) và Chương trình số 38- Ctr/BDVTW-BCA, ngày15/6/2016 về “Phối hợp thực hiện công tác dân vận giai đoạn 2016-2021”; duy trì giao ban định kỳ về tình hình, kết quả công tác dân vận trên lĩnh vực an ninh, trật tự; phối hợp tổ chức các Đoàn liên ngành kiểm tra kết quả thực hiện các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước có liên quan đến công tác dân vận và các nội dung chương trình phối hợp; phối hợp chặt chẽ trong việc trao đổi thông tin, nắm tình hình và tham mưu cho Đảng, Nhà nước có biện pháp kịp thời giải quyết các vấn đề bức xúc nảy sinh về an ninh, trật tự và chỉ đạo đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động của các thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước ta, nhất là liên quan đến vấn đề tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền…Hằng năm, phối hợp tổ chức tốt, có ý nghĩa các hoạt động “Ngày hội toàn dân bảo vệ ANTQ”, “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc”, “Ngày truyền thống công tác dân vận của Đảng”...

Lực lượng công an phường đến các hộ dân để tuyên truyền, vận động

Đất nước ta đang ở trong thời kỳ đổi mới phát triển và hội nhập quốc tế mạnh mẽ, trong bối cảnh thế giới, khu vực ngày càng nhiều diễn biến phức tạp, khó lường; tình hình tranh chấp chủ quyền biển đảo đã xuất hiện những thách thức  mới, tác động trực tiếp đến lợi ích và an ninh quốc gia, dân tộc. Các thế lực thù địch, phản động không ngừng đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến” “tự chuyển hóa”; mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, vấn đề an ninh phi truyền thống tiếp tục có những tác động không nhỏ đến nước ta; tình trạng tham nhũng, lãng phí, nguy cơ mất an ninh, an toàn thông tin, tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật còn diễn biến phức tạp. Trong nội tại, còn có một số cán bộ, chiến sĩ có biểu hiện suy thoái về đạo đức, quan liêu, tiêu cực, làm ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với lực lượng CAND cần được xử lý nghiêm minh.

Bối cảnh tình hình trên đã và đang đặt ra cho lực lượng CAND những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất nặng nề trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự. Để thực hiện trọng trách được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, công tác dân vận của lực lượng CAND cần thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc, thực hiện hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, của ngành Công an về công tác dân vận. Đổi mới, nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các đơn vị và đội ngũ cán bộ, chiến sĩ CAND về vị trí, vai trò, quan điểm, nhiệm vụ công tác dân vận trong tình hình mới gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Chỉ thị số 04 của Bộ Công an về đổi mới, nâng cao chất lượng phong trào “CAND học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy trong tình hình mới”. Lực lượng CAND làm nòng cốt, phối hợp với các lực lượng vận động quần chúng tập trung đấu tranh với các loại tội phạm, vi phạm pháp luật, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn lành mạnh, “thượng tôn pháp luật”.

Hai là, đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách hành chính phù hợp với yêu cầu thực tiễn của lực lượng CAND và đáp ứng lợi ích hợp pháp của nhân dân. Xử lý nghiêm các hành vi quan liêu, tiêu cực của cán bộ, chiến sĩ CAND làm ảnh hưởng tới uy tín của lực lượng CAND. Nâng cao phong cách dân vận và sự gương mẫu của đội ngũ đảng viên, cán bộ, chiến sĩ, nhất là đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy, người đứng đầu từng đơn vị. Làm tốt công tác thanh tra, thực hiện tốt quy chế dân chủ, công tác hòa giải ở cơ sở. Tăng cường tiếp xúc trực tiếp, đối thoại với nhân dân và giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, đơn thư khiếu nại, tố cáo của nhân dân.

Ba là, đẩy mạnh có hiệu quả Phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ theo tinh thần Kết luận số 44-KL/TW của Ban Bí thư khóa XII về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 09-CT/TW của Ban Bí thư khóa XI “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ”. Tăng cường công tác phối hợp giữa lực lượng CAND với các ngành, đoàn thể trong công tác vận động nhân dân tham gia xây dựng Phong trào. Thực hiện có hiệu quả các chương trình phối hợp, nghị quyết liên tịch trong thực hiện công tác dân vận và phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, đặc biệt là Chương trình phối hợp số 38 giữa Ban Dân vận Trung ương và Bộ Công an giai đoạn 2016 - 2021. Thường xuyên phối hợp trao đổi thông tin, tham mưu, đề xuất các nội dung về công tác dân vận, công tác dân tộc, tôn giáo và hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện ở các địa phương. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng và nhân rộng các điển hình “Dân vận khéo” trong CAND và trong công tác bảo vệ an ninh, trật tự. Duy trì thường xuyên các hoạt động xã hội, từ thiện, nhân đạo; giúp dân trong sản xuất, đời sống và phòng chống thiên tai, bão lũ…

Bốn là, điều chỉnh, sắp xếp tổ chức, cán bộ làm công tác dân vận trong lực lượng CAND một cách hợp lý. Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao số lượng và chất lượng cán bộ làm công tác Đảng, công tác chính trị và công tác quần chúng; xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác dân vận nhận thức sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về dân vận và có tác phong “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”. Đặc biệt, ở những địa bàn phức tạp, dân trí thấp, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, điểm nóng về an ninh, trật tự, cần tăng cường cán bộ công an có năng lực, am hiểu sâu về công tác dân vận để đạt hiệu quả công tác. Thực hiện lời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Cán bộ, chiến sĩ công an phải là những cán bộ dân vận giỏi nhất, cán bộ dân vận tốt nhất, đây là yếu tố quan trọng nhất để các đồng chí hoàn thành nhiệm vụ được giao”.

Với truyền thống 75 năm xây dựng và trưởng thành, thấm nhuần sâu sắc và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về dân vận, kế thừa và phát huy những kết quả đạt được, lực lượng CAND nhất định sẽ viết tiếp trang sử vẻ vang, xây dựng lực lượng tinh nhuệ, trong sạch, vững mạnh toàn diện, gắn bó mật thiết với nhân dân, làm tốt công tác dân vận, giữ vững niềm tin yêu của nhân dân, nâng cao hình ảnh người chiến sĩ CAND “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ trong tình hình mới mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân tin tưởng giao phó./.

Bùi Tuấn Quang, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương