Quán triệt và thực hiện quan điểm của Đảng và thực hiện Kết luận số 120-KL/TW ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện Quy chế Dân chủ (QCDC) ở cơ sở”, trong những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền trên địa bàn huyện đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, tuyên truyền, phổ biến, triển khai thực hiện tốt QCDC ở cả 3 loại hình cơ sở: Thực hiện dân chủ ở xã, thị trấn theo Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11; thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị định số 04/2015/NĐ-CP; thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc theo Nghị định số 60/2013/NĐ-CP, Nghị định số 149/2018/NĐ-CP và nay là Nghị định số 145/2020/NĐ-CP.

Việc thực hiện QCDC gắn với việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Với sự chuẩn bị chu đáo, thận trọng từ xây dựng kế hoạch hành động đến công tác tuyên truyền và sự quyết liệt trong chỉ đạo việc đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị và đạt kết quả quan trọng. Số tổ chức đảng trực thuộc huyện ủy Xuân Trường giảm từ 75 xuống còn 66 đơn vị. Việc tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được thực hiện theo lộ trình, đúng quy định. 

Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở tỉnh Nam Định làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy Xuân Trường về tình hình thực hiện QCDC tại địa phương

Chính quyền các cấp, các cơ quan hành chính nhà nước đẩy mạnh thực hiện cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính gắn với việc thực hiện QCDC ở cơ sở. Công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân được duy trì và thực hiện nghiêm túc. Công tác tiếp nhận, xử lý và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo được thực hiện theo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, không để phát sinh “điểm nóng”. Thực hiện tốt việc công khai, minh bạch và lấy ý kiến tham gia của nhân dân trước khi quyết định hoặc trình cấp có thẩm quyền quyết định những nội dung theo quy định như công tác quy hoạch, phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, xây dựng nông thôn mới mới; công khai các loại quỹ và các khoản đóng góp của nhân dân; kết quả bình xét hộ nghèo, cận nghèo; việc bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm trưởng thôn, xóm, tổ dân phố.

Các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn huyện tiếp tục quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện Nghị định số 04/2015/NĐ-CP ngày 9/01/2015 của Chính phủ về thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; quán triệt Thông tư số 01/2016/TT/BNV, ngày 13/01/2016 của Bộ Nội vụ tới cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong cơ quan, đơn vị. Phối hợp phổ biến, tuyên truyền các quy định về thực hiện QCDC gắn với thực hiện Luật cán bộ, công chức, viên chức; cải cách hành chính; đổi mới tác phong, lề lối làm việc, nâng cao tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân, hiệu quả công tác được giao.

Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị đã chỉ đạo việc xây dựng và thực hiện các nội quy, quy chế theo quy định như: Quy chế chi tiêu nội bộ; quy chế công khai sử dụng tài sản công;  Quy chế khen thưởng, kỷ luật, nhận xét, đánh giá cán bộ; quy chế tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo... Các cơ quan, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc việc thông báo, công khai những nội dung được quy định tại Điều 7, Nghị định số 04/2015/NĐ-CP của Chính phủ; quản lý, điều hành hoạt động của cơ quan theo quy chế làm việc đã được xây dựng. Trong Quy chế làm việc của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện đều có kênh thông tin ý kiến của các tầng lớp nhân dân liên quan đến công khai dân chủ trong thực hiện nhiệm vụ; đồng thời có chỉ đạo, uốn nắn kịp thời những việc mà nhân dân phản ánh qua hòm thư góp ý tại trung tâm giao dịch hành chính một cửa, có đường dây nóng để tiếp nhận trực tiếp ý kiến phản ánh của người dân, thể hiện rõ vai trò quyền làm chủ thuộc về nhân dân.

Trên địa bàn huyện Xuân Trường hiện có 17 công ty, doanh nghiệp đã thành lập tổ chức công đoàn và có 4 doanh nghiệp có tổ chức đảng với 115 đảng viên. Thực hiện QCDC ở cơ sở tại nơi làm việc, phần lớn các doanh nghiệp trên địa thực hiện tốt việc công khai, thông tin đầy đủ và tạo điều kiện để người lao động tham gia ý kiến, thực hiện quyền giám sát các nội dung công việc theo quy định. Tổ chức công đoàn trong các doanh nghiệp thường xuyên phối hợp với lãnh đạo doanh nghiệp rà soát, sửa đổi, bổ sung và tổ chức thực hiện các quy chế liên quan đến thực hiện dân chủ trong doanh nghiệp; tham gia bảo vệ quyền lợi của người lao động, thương lượng nhiều điều khoản có lợi cho người lao động trong thỏa ước lao động tập thể như: thang bảng lương, các khoản trợ cấp, giờ làm việc, giờ nghỉ ngơi và các chế độ phúc lợi khác; có 12/17 công ty, doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động và 13 doanh nghiệp đã thực hiện 35 cuộc đối thoại với người lao động... Qua đó đã tạo không khí cởi mở, dân chủ, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ, ổn định giữa người sử dụng lao động và người lao động trong doanh nghiệp.

Hoạt động giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được quan tâm chú trọng thực hiện gắn với các nhiệm vụ trọng tâm của địa phương, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân. Hàng năm đã thành lập các đoàn giám sát tại các địa phương, đơn vị; đồng thời tổ chức giám sát thông qua ban thanh tra nhân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng đối với nhiều công trình, dự án, đề án... Qua đó, đã kịp thời đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số nội dung cho phù hợp với thực tiễn, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý của cấp ủy đảng, chính quyền.

Có thể khẳng định, qua hơn 5 năm, thực hiện Kết luận 120-KL/TW, nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định tiếp tục được nâng lên. Nhiều khó khăn trong quá trình phát triển được nhân dân bàn bạc, tháo gỡ, giải quyết có hiệu quả, tạo khí thế phấn khởi, khích lệ các tầng lớp nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội xã hội; xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tạo sự đồng thuận trong xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa cấp ủy đảng, chính quyền với nhân dân; tổ  chức thường niên các cuộc đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân. Kết quả thực hiện QCDC ở cơ sở đã góp phần quan trọng để huyện đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2017 (vượt kế hoạch 02 năm) và là tiền đề quan trọng để Xuân Trường sớm về đích nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Mục tiêu đặt ra của huyện Xuân Trường là phấn đấu đến năm 2023, toàn huyện có 20/20 xã, thị trấn đạt nông thôn mới nâng cao, trong đó ít nhất 5 địa phương đạt nông thôn mới kiểu mẫu; có ít nhất 70% thôn (xóm, tổ dân phố) đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Để làm được điều này, cấp ủy, chính quyền huyện Xuân Trường xác định phải có sự đồng thuận vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân; triển khai nghiêm túc, đồng bộ các nhiệm vụ chính trị gắn với công tác dân vận của hệ thống chính trị, trong đó việc xây dựng và thực hiện tốt Quy chế dân chủ được đặt lên vị trí hàng đầu. Cụ thể là:

Thứ nhất, các cấp ủy đảng, chính quyền, nhất là người đứng đầu phải xác định rõ việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của đơn vị, địa phương

Thứ hai, thực hiện QCDC ở cơ sở phải được cụ thể hóa, xây dựng thành các quy chế, quy định, quy trình công khai, dân chủ, minh bạch trong các lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của nhân dân. Tiếp tục thể chế hóa, thực hiện tốt, có hiệu quả trên thực tế cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Thứ ba, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp, nhất là chính quyền điện tử; đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với việc thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch các thủ tục hành chính. Nêu cao tinh thần tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp với nhân dân, kịp thời giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của nhân dân.

Thứ tư, nâng cao chất lượng công tác truyền thông để nhân dân nâng cao nhận thức, tiếp cận thông tin, nhất là các chính sách, pháp luật liên quan trực tiếp để người dân tự giác thực thi pháp luật và thực hiện tốt quyền dân chủ trực tiếp theo quy định của pháp luật. Tổ chức tốt việc sáp nhập thôn xóm theo Thông báo số 280-TB/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Kế hoạch số 97/KH-UBND của UBND tỉnh Nam Định về thực hiện sắp xếp, sáp nhập thôn (xóm), tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Nam Định, giai 2021-2022.

Thứ năm, phát huy dân chủ phải luôn gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương; xử lý nghiêm các tổ chức, cán bộ, đảng viên làm mất dân chủ cơ sở, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Đồng thời xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức, cá nhân lợi dụng dân chủ, gây rối nội bộ, làm mất ổn định chính trị - xã hội.

Thứ sáu, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; chú trọng công tác sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân thực hiện tốt QCDC ở cơ sở; tuyên truyền, nhân rộng những mô hình tốt, những cách làm hay.

Thứ bảy, các cấp ủy đảng quan tâm, tăng cường công tác xây dựng Đảng và phát triển tổ chức Đảng, Công đoàn trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước./.

Nguyễn Xuân Đông

Phó Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Xuân Trường, tỉnh Nam Định