Quang cảnh hội nghị

Những đóng góp và kết quả nổi bật

Báo cáo Tổng kết tóm tắt Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2018 – 2020 do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam trình bày tại hội nghị cho thấy: Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố trên cả nước đã triển khai Chương trình OCOP; 59/63 tỉnh, thành tổ chức đánh giá xếp hạng sản phẩm.

Trong đó, có 4.469/6.210 (chiếm 72%) sản phẩm tham gia chương trình được công nhận đạt 3 sao trở lên. Đóng góp các sản phẩm OCOP có các hợp tác xã (chiếm 38,3%), doanh nghiệp (chiếm 27,5%), cơ sở sản xuất (chiếm 31,5%) và số ít từ các tổ hợp tác. Các chủ thể của các sản phẩm OCOP cũng đã đóng góp tới 16,5% trong tổng số nguồn vốn 22.845 tỷ đồng triển khai Chương trình OCOP.

Để đưa các sản phẩm OCOP đến với người tiêu dùng, các hoạt động quảng bá và xúc tiến thương mại đã được chú trọng triển khai từ Trung ương đến địa phương. Bộ NN&PTNT đã phối hợp với các cơ quan Trung ương và địa phương tổ chức 1 hội chợ quốc tế và 15 diễn đàn, hội chợ OCOP cấp vùng, cấp quốc gia để quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP... Các địa phương cũng đã tổ chức 66 hội chợ về sản phẩm OCOP với hơn 10.000 gian hàng; 142 trung tâm/điểm bán sản phẩm OCOP của 23 tỉnh được xây dựng và đưa vào hoạt động...

Bộ NN&PTNT đã phối hợp với các đơn vị thúc đẩy mạng lưới kết nối quốc tế về sản phẩm OCOP (iOCOP), đề xuất sáng kiến “Phát triển sản phẩm ngành nghề nông thôn theo mô hình mỗi xã/làng một sản phẩm trong khối ASEAN” và được Hội nghị cấp cao ASEAN 2020 chấp thuận đưa vào thực hiện từ năm 2021.

Nhờ đó, các sản phẩm OCOP sau khi được công nhận đã gia tăng giá trị, góp phần giúp các chủ thể tăng quy mô sản xuất và doanh thu. Kết quả đánh giá của các địa phương cho thấy 60,7% chủ thể OCOP đạt từ 3 sao trở lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm, giá bán các sản phẩm sau khi được chính thức công nhận OCOP tăng bình quân 12,2%. Đặc biệt, các sản phẩm đề nghị Trung ương đánh giá, phân hạng cấp quốc gia đều tăng trưởng về doanh thu từ 20 - 40%.

Chương trình OCOP góp phần bảo tồn và phát huy gần 2.000 làng nghề truyền thống, giá trị văn hóa để phát triển kinh tế nông thôn. Xu hướng sản phẩm OCOP gắn với các mô hình du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng ngày càng phát triển theo hướng tích cực và được triển khai ở nhiều địa phương. Hiện cả nước có khoảng 300 điểm du lịch cộng đồng đang hoạt động.

Mục tiêu chương trình OCOP trong 5 năm tới (2021 - 2025), thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, sẽ phấn đấu có ít nhất 10.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có ít nhất 3% sản phẩm OCOP đạt 5 sao; phấn đấu có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị khép kín, gắn với vùng nguyên liệu ổn định; có ít nhất 50% số làng nghề nông thôn có sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống của các địa phương; tỷ lệ lao động được đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ làm việc tại các chủ thể OCOP đạt tối thiểu 20%.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Xác định chương trình mang tính dài hạn

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ghi nhận: Đến nay, sau 10 năm triển khai thực hiện, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, về đích sớm 2 năm so với mục tiêu đề ra. Đặc biệt, sức lan tỏa sâu rộng của Chương trình Mục tiêu quốc gia còn được thể hiện qua Chương trình OCOP dựa trên thế mạnh, lợi thế từ những sản vật, làng nghề truyền thống của các địa phương, vùng miền trên cả nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đánh giá: Qua hơn 3 năm triển khai thực hiện, bên cạnh những địa phương đi đầu, đầu tư có chiều sâu như tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hà Nội… thì những địa phương tích cực triển khai và triển khai hiệu quả Chương trình OCOP đều nằm ở khu vực "3 Tây" (Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ).

Điều này cho thấy sự phù hợp của Chương trình OCOP trong phát triển sản xuất nông nghiệp, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh về sản vật, vùng nguyên liệu và lao động ở các địa phương. Đặc biệt là phát huy vai trò của phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số trong xây dựng nông thôn mới ở những khu vực khó khăn nhất trên cả nước. 

Về phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT chủ trì phối hợp với các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện hồ sơ của Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, muộn nhất vào tháng 6/2021.

"Trong đó, phải tiếp tục xác định Chương trình OCOP là một chương trình phát triển kinh tế nông thôn trọng tâm, cần được ưu tiên trong chính sách phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững. Phải xác định đây là chương trình mang tính dài hạn", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng đề nghị tập trung đầu tư phát triển 6 nhóm sản phẩm đã được xác định (thực phẩm; đồ uống; thảo dược; vải-may mặc; lưu niệm-nội thất-trang trí; du lịch). Lưu ý những sản phẩm có lợi thế, đặc trưng của địa phương, gắn với yếu tố văn hóa, con người ở mỗi khu vực, vùng miền, dân tộc để phục vụ phát triển kinh tế du lịch..

Trong quá trình triển khai, Phó Thủ tướng lưu ý, tuyệt đối không được làm theo phong trào, thậm chí xảy ra tình trạng “xuê xoa” trong quá trình thẩm định, đánh giá, công nhận sản phẩm OCOP sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến thương hiệu của các sản phẩm OCOP khác. Bên cạnh đó, chú trọng phát triển các loại hình tổ chức kinh tế tham gia Chương trình OCOP.

Đồng thời, có chính sách để ưu tiên vốn, đất đai, hỗ trợ thúc đẩy việc ứng dụng KHCN để phát triển sản xuất ở các tổ chức kinh tế OCOP. Gắn với đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, quảng bá một cách bài bản, đồng bộ và thường xuyên, tăng cường quản lý giám sát sản phẩm OCOP, xây dựng thương hiệu OCOP quốc gia làm cơ sở để đẩy mạnh thị trường và tiếp cận thị trường quốc tế.

Đối với các đề xuất, kiến nghị của các bộ, ngành, địa phương, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT nghiên cứu, tiếp thu, tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành Trung ương có liên quan tham mưu Chính phủ giải quyết; gắn với xây dựng chính sách, cơ chế phù hợp để Chương trình OCOP giai đoạn 2021 – 2025 được triển khai thuận lợi, thành công.

Thành Phan