Phóng viên (PV): Thưa Chủ tịch Quốc hội, ngày 23/5/2021, cử tri cả nước sẽ đi bỏ phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HÐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia (BCQG), đồng chí có điều gì muốn gửi gắm tới đồng bào, cử tri cả nước?
Chủ tịch Quốc hội Vương Ðình Huệ: Ngày 23/5/2021 là một ngày rất trọng đại của đất nước ta, ngày mà 69.198.594 cử tri cả nước sẽ tới 84.767 khu vực bầu cử thực hiện quyền làm chủ, trực tiếp cầm lá phiếu để tự lựa chọn đại biểu của mình tại Quốc hội - cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước ta và tại HÐND các cấp - cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Sự lựa chọn của cử tri hoàn toàn quyết định người ứng cử nào trở thành đại biểu Quốc hội, đại biểu HÐND các cấp, nhân tố quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử, góp phần quan trọng vào việc kiến tạo hành lang pháp lý, cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy phát triển mọi mặt kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo đảm an sinh xã hội; bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân; thực thi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đóng góp rất lớn vào việc hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu mà Ðảng ta đã đề ra tại nghị quyết đại hội đảng lần thứ XIII và nghị quyết đại hội đảng ở từng tỉnh, thành phố trên cả nước.
Tôi mong muốn cử tri cả nước hãy nhận thức rõ vai trò, vị trí làm chủ đất nước của mình, tích cực đi bầu để lựa chọn các đại biểu mà mình tin tưởng nhất, xứng đáng nhất, nói lên tiếng nói xây dựng cho đất nước, cho ngành, cho giới của mình. Ðồng thời không quên tuân thủ các quy định về phòng, chống dịch Covid-19 để cuộc bầu cử của nước ta diễn ra thành công trọn vẹn.
PV: Ðể công tác bầu cử được thực hiện suôn sẻ, thành công tốt đẹp, trong suốt gần một năm qua, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng BCQG, MTTQ Việt Nam, HÐND, UBND và ủy ban bầu cử các cấp cũng như cả hệ thống chính trị đã rất tích cực, khẩn trương chuẩn bị. Ðồng chí đánh giá như thế nào về công tác chuẩn bị ấy?
Chủ tịch QH Vương Ðình Huệ: Từ giữa năm ngoái, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HÐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Trên cơ sở đó, Quốc hội thành lập Hội đồng BCQG, kiện toàn bộ máy tổ chức hoạt động; UBND thống nhất với Thường trực HÐND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp thành lập Ủy ban Bầu cử. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng BCQG, MTTQ Việt Nam, HÐND, UBND và ủy ban bầu cử các cấp cùng cả hệ thống chính trị đã dành sự ưu tiên hàng đầu cho công tác chuẩn bị bầu cử, nhất là từ sau Ðại hội Ðảng lần thứ XIII tới nay.
Trong đó, công tác nhân sự đã được chuẩn bị đúng quy trình và tiến hành chặt chẽ theo từng bước, bảo đảm dân chủ, đúng quy định của pháp luật nhằm lựa chọn ra những ứng cử viên phù hợp, có năng lực và đủ phẩm chất để đảm đương những công việc và trọng trách được giao. Công tác tổ chức để các ứng cử viên tiếp xúc cử tri, thực hiện vận động bầu cử trực tuyến được thực hiện một cách sáng tạo, hiệu quả, đúng quy định pháp luật cho thấy không chỉ là sáng kiến áp dụng trong giai đoạn phòng, chống dịch Covid-19 mà có thể áp dụng cả trong điều kiện bình thường, giúp số lượng cử tri được tiếp xúc nhiều hơn. Công tác tập huấn, thông tin, tuyên truyền về cuộc bầu cử được tiến hành bài bản, khoa học, có hiệu quả. Công tác bảo đảm trật tự, an toàn, an ninh được tiến hành từ xa, chặt chẽ, có sự tham gia chủ động, tích cực của quân đội và công an trên phạm vi cả nước, tập trung vào những địa bàn trọng điểm. Mới đây, Bộ Công an đã tổ chức hội nghị toàn quốc quán triệt, giao nhiệm vụ và phát lệnh ra quân bảo đảm an ninh, trật tự ngày bầu cử.
Các đoàn kiểm tra, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng BCQG khi đi kiểm tra, giám sát đều yêu cầu các địa phương có phương án tổ chức phân luồng giao thông hợp lý, tránh ùn tắc tại các điểm bỏ phiếu; kê bàn ghế, bố trí quạt mát, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cử tri bỏ phiếu; quây rèm để bảo đảm sự kín đáo khi cử tri gạch tên người ứng cử không được chọn; thực hiện nghiêm quy định về phòng, chống dịch Covid-19, không để các điểm bỏ phiếu trở thành nơi lây lan dịch trong cộng đồng và không vì dịch bệnh mà không tổ chức được bầu cử; có phương án bảo đảm cử tri đang cách ly tập trung, cách ly tại nhà và cử tri không có điều kiện đến điểm bỏ phiếu (cử tri khuyết tật nặng, cử tri đang điều trị bệnh…), cử tri đang bị tạm giam hoặc tạm giữ chưa bị truất quyền bầu cử được thực hiện quyền công dân; các địa phương sẵn sàng các kịch bản tổ chức bầu cử trong tình huống xảy ra thiên tai, dịch bệnh… Tất cả vì mục tiêu cao nhất là tổ chức thành công tốt đẹp cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HÐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; tỷ lệ cử tri đi bầu cử đạt cao nhất; lựa chọn được những người thật sự xứng đáng, tiêu biểu về phẩm chất đạo đức, năng lực, trình độ trở thành đại biểu của nhân dân trong nhiệm kỳ mới.
PV: Thời gian qua, Chủ tịch QH dẫn đầu đoàn kiểm tra, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng BCQG trực tiếp đi kiểm tra, giám sát công tác chuẩn bị bầu cử ở các địa phương. Ðồng chí ấn tượng nhất về những điều gì trong công tác chuẩn bị bầu cử ở các địa phương?
Chủ tịch Quốc hội Vương Ðình Huệ: Tôi đánh giá rất cao sự chuẩn bị tích cực, chủ động, khẩn trương, chu đáo và hiệu quả của các địa phương. Ðiều đó góp phần rất lớn vào thành công chung của cuộc bầu cử lần này. Nhiều địa phương có những cách làm rất sáng tạo. Thí dụ: Quảng Ninh ban hành kế hoạch bầu cử gồm ba bước, kết thúc mỗi bước đều có sơ kết, kiểm điểm, đánh giá, rút kinh nghiệm cho các bước tiếp theo; Hải Phòng có mô hình tuyên truyền trực quan sinh động rất hiệu quả, hay bảo đảm số dư cao ngay từ khâu lựa chọn người giới thiệu ứng cử để chọn được người ứng cử xứng đáng nhất; Hà Giang có sáng kiến tuyên truyền về bầu cử bằng cả tiếng của các dân tộc để cử tri thuộc mọi thành phần dân tộc trên địa bàn đều hiểu được quyền bầu cử thiêng liêng của mình cũng như ý nghĩa của cuộc bầu cử, từ đó tích cực tham gia bầu cử…
Về với địa phương, trực tiếp trò chuyện với cử tri, nhân dân tại các điểm bầu cử, điều tôi ấn tượng nhất là cử tri và nhân dân đều rất vui tươi, hồ hởi, phấn khởi mong chờ đến ngày bầu cử. Ðặc biệt, cử tri là đồng bào dân tộc thiểu số nói rằng khi đi chợ phiên, bà con đã mặc đẹp rồi nhưng đến ngày bầu cử thì bà con lại còn mặc đẹp hơn để ngày bầu cử như ngày hội của nhân dân. Bởi vậy, tôi tin tưởng chắc chắn rằng, ngày bầu cử sẽ thành công rất tốt đẹp, tỷ lệ cử tri đi bầu sẽ đạt rất cao và sẽ lựa chọn được những đại biểu thật sự ưu tú, xứng đáng nhất trong số những người ứng cử và đó chắc chắn sẽ là ngày hội non sông, ngày hội lớn của toàn dân.
PV: Cuộc bầu cử lần này có khó khăn rất đặc thù là tình hình dịch Covid-19 bùng phát trở lại. Xin đồng chí cho biết, chúng ta đã có sự chuẩn bị như thế nào để ứng phó tình hình dịch Covid-19 trong quá trình tổ chức bầu cử?
Chủ tịch Quốc hội Vương Ðình Huệ: Cuộc bầu cử lần này rất đặc biệt, lần đầu tiên chúng ta tiến hành một cuộc bầu cử trong bối cảnh bùng phát dịch Covid-19 mạnh nhất, ở mức độ nguy hiểm nhất từ trước tới nay trên địa bàn của gần một nửa số tỉnh, thành phố của cả nước, khiến nhiều nơi phải thực hiện cách ly, giãn cách xã hội. Ứng phó tình hình mới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng BCQG, Chính phủ, Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam đã ban hành các văn bản hướng dẫn, công điện chỉ đạo các địa phương xây dựng các kịch bản, kế hoạch phòng, chống lây lan Covid-19 và các tình huống thiên tai, bão lũ nảy sinh trong quá trình chuẩn bị bầu cử và nhất là trong ngày bầu cử 23/5. Mặt khác, các lực lượng chức năng đang nỗ lực ngày đêm truy vết, khoanh vùng, dập dịch, bảo đảm vắc-xin để duy trì các hoạt động dân sự bình thường là nền tảng quan trọng để tiến hành bầu cử thuận lợi.
Mới đây, ngày 18/5, Hội đồng BCQG tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác bầu cử nhằm tổng rà soát, lắng nghe, giải quyết các vướng mắc, khó khăn, các kiến nghị, đề xuất, nhằm thống nhất nhận thức, quyết tâm cao, để chuẩn bị chu đáo nhất, để ngày bầu cử thật sự là "Ngày hội non sông", "Ngày hội của toàn dân" và thật sự thành công tốt đẹp. Thực tiễn cho thấy, nhiều nơi bầu cử sớm ở Quảng Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu đã hoàn thành với 100% số cử tri đi bầu, bảo đảm an toàn phòng dịch, an ninh trật tự.
Ngoài ra, các địa phương như Hà Nội, Ðà Nẵng đã chủ động diễn tập thực hành quy trình bầu cử, nhất là ở nơi cách ly tập trung, giãn cách, phong tỏa cục bộ ở một số địa bàn dân cư, quận, huyện để bảo đảm an toàn và cũng để nâng cao ý thức trách nhiệm của công dân về bầu cử. Bắc Giang, Bắc Ninh đang là hai địa phương chịu ảnh hưởng nhất của dịch Covid-19 cũng đã có kế hoạch bầu cử an toàn, tuân thủ đúng quy định của pháp luật và sẵn sàng tổ chức thành công cuộc bầu cử này.
PV: Với quy định mới về số lượng đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách và với cơ cấu người ứng cử đại biểu Quốc hội theo danh sách chính thức đã được Hội đồng BCQG công bố, xin đồng chí cho biết kỳ vọng về Quốc hội khóa mới?
Chủ tịch Quốc hội Vương Ðình Huệ: Theo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2020, tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách được nâng lên tối thiểu 40%. Trong quá trình giới thiệu người ứng cử, hiệp thương, các cơ quan, tổ chức, đơn vị cũng rất ưu tiên giới thiệu người ứng cử làm đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở Trung ương và ở địa phương. Tổng số người được giới thiệu để cử tri bầu, dự kiến làm đại biểu Quốc hội chuyên trách ở Trung ương có 129 người, địa phương có 67 người trong tổng số 866 người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV. Hầu hết các ứng cử viên đều là những người có năng lực, trình độ và phẩm chất chính trị đã được rèn giũa qua thử thách, qua thực tiễn công tác.
Với hoạt động của Quốc hội, đại biểu Quốc hội là trung tâm nhưng đại biểu Quốc hội chuyên trách sẽ chiếm vai trò nòng cốt trong công tác xây dựng pháp luật, giám sát tối cao và tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Tôi hy vọng các ứng viên đại biểu Quốc hội chuyên trách vừa qua đã thể hiện tốt chương trình hành động của mình, tạo được niềm tin với cử tri nơi mình ứng cử để có kết quả bầu cử tốt nhất, bảo đảm được tỷ lệ tối đa theo quy định của pháp luật. Ðây sẽ là nguồn nhân lực quan trọng để góp phần đổi mới và nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động, nhất là tính chuyên nghiệp của Quốc hội trong thời gian tới.
PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!