Do liên quan đến sự điều chỉnh trong chính sách tiền lương, Luật Lao động nên có một số thay đổi về chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), năm 2024, mọi người dân cần biết để đảm bảo quyền lợi của mình.
1. Tăng tuổi nghỉ hưu, thay đổi điều kiện hưởng lương hưu
Căn cứ theo lộ trình tại Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 thì tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường năm 2024 là 61 tuổi với lao động nam và với nữ là 56 tuổi 4 tháng.
Năm 2023, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường với lao động nam là 60 tuổi 9 tháng, với lao động nữ là 56 tuổi.
Tuổi nghỉ hưu năm 2024 tăng lên so với năm 2023. Do đó, điều kiện hưởng lương hưu năm 2024 của người lao động cũng thay đổi.
Căn cứ quy định tại Điều 54 Luật BHXH 2014 được sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019, người lao động tham gia BHXH bắt buộc trong điều kiện lao động bình thường được hưởng lương hưu nếu thuộc các trường hợp quy định và đáp ứng một trong những điều kiện về tuổi nghỉ hưu.
Cụ thể là lao động nam là đủ 61 tuổi và độ tuổi nghỉ hưu của lao động nữ là đủ 56 tuổi 4 tháng.
2. Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH
Theo Nghị quyết 104/2023/QH15 ngày 10/11/2023 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 thì từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII.
Đồng thời thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.
Đồng nghĩa lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng... cũng sẽ được điều chỉnh tăng từ ngày 1/7/2024.
3. Điều chỉnh trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, các khoản trợ cấp BHXH được tính dựa trên mức lương cơ sở.
Ví dụ như trợ cấp 1 lần khi sinh con, trợ cấp dưỡng sức sau sinh, dưỡng sức sau ốm, trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng.
Khi thực hiện cải cách tiền lương dẫn đến không còn hệ số lương và mức lương cơ sở. Theo đó, các khoản trợ cấp BHXH nêu trên cũng sẽ thay đổi. Căn cứ theo Nghị quyết 104/2024 các khoản trợ cấp này từ 1/7/2024 sẽ được tăng.
Hiện Chính phủ đang đề xuất các khoản trợ cấp gắn với lương cơ sở bằng với mức cao nhất hiện nay và quy định bằng số tiền cụ thể.
Theo đó, Trợ cấp dưỡng sức sau sinh, ốm đau: 540.000 đồng/ngày, trợ cấp 1 lần khi sinh con: 3,6 triệu đồng/con…
4. Thay đổi cách tính lương hưu tối thiểu
Khoản 5 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc là bằng mức lương cơ sở.
Hiện nay, mức lương cơ sở đang là 1,8 triệu đồng do đó, mức lương hưu thấp nhất là 1,8 triệu đồng/tháng.
Từ 1/7/2024, bãi bỏ lương cơ sở sẽ có văn bản quy định hoặc hướng dẫn cách xác định mức hưởng lương hưu thấp nhất ở thời điểm này.
5. Thay đổi mức đóng BHYT
Điểm e, Khoản 1, Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định mức đóng bảo hiểm y tế hộ gia đình theo tháng như sau:
- Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở;
- Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;
- Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Đối với học sinh, sinh viên mức đóng BHYT hằng tháng bằng 4,5% mức lương cơ sở (ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%, học sinh sinh viên tự đóng 70%).
Từ ngày 1/7/2024 thực hiện cải cách tiền lương, sẽ bỏ mức lương cơ sở. Do đó, từ thời điểm này sẽ có hướng dẫn mới về mức đóng cũng như mức hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình, học sinh - sinh viên.
6. Thay đổi hệ số trượt giá BHXH 2024
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ công bố một hệ số trượt giá BHXH (mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH) cho năm sau vào thời điểm cuối năm.
Hiện hệ số trượt giá BHXH thực hiện theo Thông tư số 01/2023/TT-BLĐTBXH áp dụng cho các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện.
Thời điểm này chưa có thông tin về hệ số trượt giá BHXH của năm 2024 nhưng nếu hệ số này tăng so với năm 2023 kéo theo mức hưởng BHXH 1 lần, lương hưu hằng tháng, trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu hay trợ cấp tuất 1 lần cũng sẽ tăng.
7. Thay đổi chi phí khám chữa bệnh 1 lần được chi trả 100%
Hiện nay, chi phí cho một lần khám chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương cơ sở (thấp hơn 270.000 đồng) thì người tham gia bảo hiểm y tế được thanh toán 100% chi phí.
Từ 1/7/2024 bãi bỏ lương cơ sở thì chi phí này cũng sẽ có sự thay đổi và hướng dẫn cụ thể.
(TTXVN)