Thời gian qua, các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước do Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động và triển khai thực hiện đã nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành và sự hưởng ứng của đông đảo các tầng lớp nhân dân, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, từng bước cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, qua đó cùng với Đảng và Nhà nước thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, qua tổng kết 20 năm tổ chức thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư" và 15 năm cuộc vận động "Ngày vì người nghèo" cho thấy vẫn còn những hạn chế như: Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đảng có lúc, có nơi chưa sâu sát và thường xuyên; sự phối hợp giữa chính quyền và Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp ở nhiều nơi hiệu quả chưa cao; sự phối hợp giữa Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các tổ chức thành viên trong Mặt trận ở các cấp chưa đồng bộ, còn chồng chéo về nội dung và đối tượng vận động; một bộ phận các hộ nghèo còn thụ động, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa quyết tâm thoát nghèo; việc huy động và sử dụng các nguồn lực còn chưa hiệu quả; việc bình xét các danh hiệu thi đua ở cơ sở và khu dân cư chưa thực chất, còn hình thức; công tác động viên, khen thưởng chưa kịp thời, chưa tạo nên động lực thi đua mạnh mẽ trong nhân dân.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, với tinh thần đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, năm 2016, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã triển khai cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" mang tính chất toàn dân, toàn diện, đúc kết và kế thừa những bài học kinh nghiệm trong thời gian qua nhằm thực hiện mục tiêu tăng cường, củng cố và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Để cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" được hưởng ứng, có sức lan toả rộng rãi, mang lại hiệu quả thiết thực, Ban Bí thư yêu cầu:

1- Cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp

- Quán triệt sâu sắc chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Quán triệt trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp với Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp tổ chức thực hiện có hiệu quả 5 nội dung của cuộc vận động, đó là:

(1) Đoàn kết tham gia phát triển kinh tế, tích cực giúp nhau giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống, khuyến khích làm giàu chính đáng.

(2) Đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, chăm lo sự nghiệp giáo dục, phát triển nguồn nhân lực, chăm sóc sức khoẻ nhân dân; xây dựng gia đình văn hoá; phát huy truyền thống đền ơn, đáp nghĩa, tương thân, tương ái.

(3) Đoàn kết tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng cảnh quan môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp.

(4) Đoàn kết chấp hành pháp luật, bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

(5) Đoàn kết phát huy dân chủ, tích cực tham gia giám sát và phản biện xã hội, góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch vững mạnh.

- Lãnh đạo, chỉ đạo và kiểm tra chính quyền các cấp thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp giữa chính quyền và Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, bảo đảm cơ chế và điều kiện để Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp triển khai cuộc vận động, nhất là ở cấp xã và khu dân cư.

- Tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện cuộc vận động. Gắn trách nhiệm của tổ chức đảng, đảng viên trong lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp và tổ chức thực hiện cuộc vận động ở các cấp, các địa phương. Đây là một tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị hằng năm, cả nhiệm kỳ của cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp và từng đảng viên.

2- Ban cán sự đảng Chính phủ

- Chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết liên tịch số 88/2016/NQLT/CP-ĐCTUBTWMTTQVN, ngày 07-10-2016 giữa Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; thống nhất ban hành các nội dung, tiêu chí, danh hiệu thi đua, tránh chồng chéo.

- Chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương kịp thời giải quyết các khó khăn tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam triển khai cuộc vận động đến các xã, phường và khu dân cư.

3- Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thông qua Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo, hướng dẫn Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp

- Đẩy mạnh tuyên truyền để nhân dân hiểu rõ về mục đích, ý nghĩa, nội dung, biện pháp, nguồn lực… nhằm phát huy sức mạnh toàn dân thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; làm cho mỗi người dân tự ý thức về vai trò, trách nhiệm, quyết tâm và hành động để ủng hộ và tự giác, tích cực tham gia cuộc vận động.

- Đổi mới nội dung, phương thức chia sẻ thông tin, huy động và sử dụng các nguồn lực khơi dậy, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đặc thù, thế mạnh của từng địa phương, vai trò tự quản của cộng đồng, tinh thần tự nguyện, tự giác của mọi người dân trong thực hiện cuộc vận động.

- Đổi mới mạnh mẽ việc phối hợp hành động giữa các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; chủ trì, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện có hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội; lắng nghe ý kiến, kịp thời phản ánh, tham mưu với cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền các cấp những nguyện vọng, đề xuất, sáng kiến của nhân dân trong quá trình thực hiện cuộc vận động.

- Tập trung xây dựng và nhân rộng các mô hình tự quản của khu dân cư; phát hiện, nhân rộng, biểu dương, khen thưởng kịp thời, thoả đáng các điển hình trong thực hiện cuộc vận động, tạo sự lan toả rộng rãi trong cộng đồng, tạo động lực mạnh mẽ trong xã hội.

4- Đảng đoàn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và ban lãnh đạo các tổ chức thành viên khác trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

- Tổ chức tuyên truyền trong đoàn viên, hội viên về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; vận động đoàn viên, hội viên tích cực tham gia các hoạt động góp phần thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" theo tinh thần Chỉ thị này của Ban Bí thư.

- Gắn các phong trào thi đua của tổ chức với việc thực hiện nội dung cuộc vận động. Trên cơ sở chủ trì hiệp thương của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, mỗi tổ chức đảm nhận những nội dung, nhiệm vụ cụ thể, xây dựng và nhân rộng các mô hình để chỉ đạo, hướng dẫn triển khai trong hệ thống, góp phần nâng cao hiệu quả cuộc vận động.

- Định kỳ sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả chương trình phối hợp thực hiện cuộc vận động; kịp thời phát hiện và giới thiệu gương điển hình thực hiện cuộc vận động để Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp biểu dương, khen thưởng.

5- Ban Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Văn phòng Trung ương Đảng và các cơ quan có liên quan giúp Ban Bí thư theo dõi, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị này.

Chỉ thị này được phổ biến đến các chi bộ.