Bộ đội biên phòng Nghệ An trực chiến tại chốt phòng dịch vùng biên giới Việt-Lào.

Đầu năm 1999, Tỉnh ủy Nghệ An đã có chủ trương điều động 28 cán bộ Bộ đội Biên phòng tăng cường cho các xã biên giới, ven biển. Ngày 06/5/1999, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 32-CT/TU quy định về mối quan hệ công tác của cán bộ Biên phòng tăng cường cho các xã, phường biên giới, ven biển. Năm 2002, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có chủ trương tăng cường 19/27 cán bộ Bộ đội Biên phòng trực tiếp tham gia cấp ủy địa phương, đảm nhiệm chức danh phó bí thư đảng ủy xã biên giới thuộc 03 huyện Tương Dương, Kỳ Sơn, Quế Phong; đồng thời, ban hành Quy định số 23-QĐ/TU, ngày 18/11/2002 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của phó bí thư đảng ủy xã phụ trách xây dựng cơ sở chính trị, quốc phòng, an ninh. Từ đó đến nay, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã thường xuyên triển khai 27 đảng viên là cán bộ Bộ đội Biên phòng tăng cường cho 27 xã biên giới đất liền giữ chức danh phó bí thư (một số đồng chí giữ chức danh bí thư) đảng ủy xã biên giới.

Nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị các xóm khu vực biên giới, địa bàn xung yếu, phức tạp và các địa bàn vùng giáo ven biển, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Thông báo số 1002-TB/TU, ngày 16/3/2005 và Thông báo số 394-TB/TU, ngày 23/8/2007 về việc chuyển đảng viên Bộ đội Biên phòng về tham gia sinh hoạt Đảng tạm thời tại các chi bộ xóm yếu kém trên tuyến biên giới phía Tây và các chi bộ khối, xóm vùng giáo ven biển. Triển khai thực hiện chủ trương này, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chỉ đạo các đồn biên phòng phối hợp với các xã (phường) giới thiệu chuyển, duy trì thường xuyên 80 đảng viên sinh hoạt tạm thời tại các chi bộ xóm thuộc địa bàn xung yếu, phức tạp. Năm 2020, thực hiện Kết luận số 68-KL/TW, ngày 05/02/2020 của Ban Bí thư và Hướng dẫn số 31-HD/BTCTW, ngày 01/7/2020 của Ban Tổ chức Trung ương Đảng, để tiếp tục phát huy hiệu quả của cán bộ Bộ đội Biên phòng tham gia cấp ủy tại các địa phương khu vực biên giới, ngày 18/12/2020, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Thông báo số 80-TB/TU về việc triển khai chủ trương tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ Bộ đội Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã biên giới; đồng thời, ban hành Quy định số 02-QĐ/TU về chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của cán bộ đồn biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã biên giới (đến tháng 9/2021, đã có 04 đồng chí được chỉ định tham gia cấp ủy 04 huyện biên giới; 27 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã giữ chức phó bí thư đảng ủy tại 27 xã biên giới đất liền).

Cán bộ Bộ đội Biên phòng tăng cường luôn quan tâm củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động cấp ủy, tổ chức đảng ở các xã biên giới đất liền; giúp cấp ủy, tổ chức đảng thường xuyên bổ sung hệ thống quy chế lãnh đạo, quy chế làm việc, từng bước nâng cao chất lượng thực hiện chế độ sinh hoạt Đảng; chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, đổi mới phong cách lãnh đạo, chỉ đạo ở các địa phương; duy trì thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp giữa đảng ủy các đồn biên phòng với đảng ủy các xã biên giới trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới, nền biên phòng toàn dân vững mạnh.

Từ năm 2016 đến năm 2020, có 31 lượt đảng bộ các xã biên giới đất liền được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 98 lượt hoàn thành tốt nhiệm vụ, 05 lượt hoàn thành nhiệm vụ, 01 lượt đảng bộ không hoàn thành nhiệm vụ; đã củng cố được 10 chi bộ yếu kém, 57 chi bộ từ xếp loại trung bình lên hoàn thành tốt nhiệm vụ, 40 chi bộ từ hoàn thành tốt lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; củng cố, kiện toàn 156 chi bộ; bồi dưỡng, kết nạp được 881 đảng viên mới (754 đảng viên là người dân tộc thiểu số, 03 đảng viên là người theo tôn giáo). Thực hiện có hiệu quả Đề án số 01-ĐA/TU, ngày 10/8/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XVIII) về "Xây dựng chi bộ, phát triển đảng viên ở các khối, xóm, bản chưa có chi bộ, chưa có đảng viên và khối, xóm, bản có nguy cơ không còn chi bộ giai đoạn 2016-2020" trên địa bàn tỉnh, các đơn vị thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh đã tham mưu bồi dưỡng, kết nạp được 23 đảng viên tại các xóm thuộc phạm vi Đề án (20 đảng viên người dân tộc thiểu số, 03 đảng viên người theo tôn giáo); có 04 chi bộ kết nạp được từ 01-02 đảng viên tại chỗ; 04 chi bộ đã kết nạp được 03 đảng viên tại chỗ trở lên; góp phần giảm 12 xóm địa bàn khu vực biên giới, ven biển có nguy cơ không còn chi bộ. Hàng năm, duy trì và thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp giữa Đảng ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh với các huyện, thị ủy biên giới, ven biển; giữa đảng ủy các đồn biên phòng với đảng ủy các xã, phường biên giới, ven biển. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, nhân dân khu vực biên giới về trách nhiệm tham gia quản lý, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương.

Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chủ động tham mưu Tỉnh ủy, HĐND tỉnh và phối hợp với các huyện biên giới cơ cấu cán bộ các đồn biên phòng tham gia ứng cử đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã nhiệm kỳ 2016-2021 và 2021-2026 (nhiệm kỳ 2016-2021, có 18 đồng chí trúng cử HĐND cấp xã; nhiệm kỳ 2021-2026, có 02 đồng chí trúng cử HĐND cấp huyện, 23 đồng chí trúng cử HĐND cấp xã). Đội ngũ cán bộ Bộ đội Biên phòng tăng cường tham gia HĐND các huyện, xã biên giới đã góp phần quan trọng cùng HĐND quyết định các vấn đề của địa phương theo luật định; giám sát thực hiện các chủ trương, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh; nhất là trong xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới; thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ với cử tri, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng thời, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của cử tri khu vực biên giới, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết kịp thời; góp phần xây dựng chính quyền các cấp vững mạnh.

Nhờ đó, tỷ lệ xếp loại hoàn thành xuất sắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ hàng năm của HĐND, UBND các xã biên giới ngày càng cao, giảm tỷ lệ hoàn thành nhiệm vụ, không có HĐND, UBND không hoàn thành nhiệm vụ. Phối hợp thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết những vấn đề bức xúc, nổi cộm trên địa bàn, nhất là liên quan đến quốc phòng, an ninh; phát huy có hiệu quả vai trò một cửa để giải quyết kịp thời những công việc của người dân, duy trì thường xuyên việc tiếp công dân đối với người đứng đầu cấp ủy, HĐND, UBND theo quy định; từ đó nắm bắt tình hình tư tưởng, giải quyết kịp thời những kiến nghị hợp pháp, chính đáng của người dân, không để tồn đọng kéo dài, gây bức xúc trong nhân dân.

Đồng thời, triển khai thực hiện có hiệu quả các đề án của UBND tỉnh về xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn, như: Đề án "Nâng cao chất lượng công tác vận động quần chúng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh tuyến biên giới phía Tây Nghệ An, giai đoạn 2012-2015 và những năm tiếp theo"; Đề án "Nâng cao hiệu quả giúp đỡ các hộ gia đình ở khu vực biên giới, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, gắn với bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2020-2025 và những năm tiếp theo"... Tham gia củng cố, kiện toàn ban quản lý các xóm hoạt động có hiệu quả; xây dựng, bổ sung các quy định, hương ước, quy ước phù hợp với tình hình thực tế của địa bàn và thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở. Xây dựng đội ngũ cán bộ xóm có tâm huyết, năng lực, nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương; có kỹ năng lãnh đạo, chỉ đạo và tiến hành công tác dân vận; thường xuyên nắm chắc tình hình địa bàn, tâm tư, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của nhân dân để đề xuất các cấp giải quyết.

Bên cạnh đó, phối hợp tham gia tích cực việc củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Năm 2019, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã chỉ đạo các đồn biên phòng tham mưu phối hợp với Mặt trận Tổ quốc các huyện, xã biên giới giới thiệu 37 cán bộ đồn biên phòng tham gia ủy viên Mặt trận Tổ quốc cấp huyện và cấp xã, nhiệm kỳ 2019-2024 (05 cấp huyện, 32 cấp xã). Đội ngũ này đã tích cực tham mưu cho Mặt trận Tổ quốc các cấp trong việc tập hợp quần chúng, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, tạo sự đồng thuận trong xã hội; nhất là chức năng, nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội, duy trì, đẩy mạnh các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước ở khu vực biên giới. Đã tham gia củng cố, duy trì, nâng cao chất lượng hoạt động của ban công tác Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội các xóm được 376 lượt, đưa 95 tổ chức từ xếp loại yếu kém lên trung bình và khá, 281 tổ chức từ xếp loại trung bình lên khá và tốt.

Bộ đội Biên phòng tỉnh thường xuyên tham mưu cho các tổ chức chính trị - xã hội vận động, tập hợp đoàn viên, hội viên cho các chi hội, chi đoàn; duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức, nhất là tổ chức thanh niên trong điều kiện số đoàn viên, thanh niên có mặt tại địa bàn ngày càng ít; từ năm 2016 đến năm 2020, tỷ lệ tập hợp đoàn viên, hội viên bình quân ở khu vực biên giới đất liền đạt 84,89%, ở các khối, xóm vùng giáo đạt 80,23%. Tham mưu triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua, chương trình, đề án, mô hình, như: Phong trào "Thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp"; "Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc"; "Phụ nữ tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang"; Chương trình "Đồng hành cùng phụ nữ biên cương"; Đề án "Xây dựng cơ sở chăn nuôi lợn nái địa phương sinh sản cung cấp con giống cho nhân dân khu vực biên giới phía Tây tỉnh Nghệ An giai đoạn 2015-2018"; Phong trào "Nông dân thi đua lao động sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững"; "Nông dân thi đua xây dựng nông thôn mới"; "Cựu chiến binh gương mẫu, cựu chiến binh giúp nhau giảm nghèo, làm kinh tế giỏi"...

Phan Thanh Đoài