Mô hình nuôi gà phát triển kinh tế gia đình tại huyện Ba Chẽ

Hành trình còn gian nan

Ba Chẽ là huyện miền núi vùng cao của tỉnh Quảng Ninh có 7 xã, 01 thị trấn, trong đó có đến 5 xã đặc biệt khó khăn; dân số chiếm 80% là đồng bào dân tộc thiểu số, đó là những khó khăn mà huyện đang phải giải quyết. Được sự quan tâm của tỉnh, những năm qua huyện đã dành nguồn lực đầu tư từ ngân sách của tỉnh cho các công trình hạ tầng thiết yếu, đặc biệt là công trình giao thông kết nối liên vùng; đầu tư xây dựng hạ tầng nông thôn, xây dựng nông thôn mới, tạo điều kiện khắc phục khó khăn, phát triển KT-XH, cải thiện đời sống nhân dân, giảm nghèo bền vững. Năm 2015, Ba Chẽ đã giảm nghèo vượt 150% kế hoạch năm.

Tuy nhiên đến nay, kinh tế huyện vẫn phát triển chậm so với tốc độ phát triển kinh tế của các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh, có khoảng cách thu nhập, chênh lệch giàu, nghèo cao. Nhiều khó khăn đặc thù, bản thân huyện không thể khắc phục hết được; nhiều chỉ tiêu KT - XH của huyện đạt ở mức thấp xa so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh; thiếu nguồn lực phát triển; hạ tầng còn nhiều bất cập. Tỷ lệ hộ nghèo của huyện cao thứ hai trong tỉnh (34,7%) với tổng số 1.174 hộ nghèo. Thu nhập bình quân của người dân huyện 18 triệu đồng/người/năm (bằng 26% mức thu nhập bình quân của tỉnh); các hộ nghèo thu nhập khoảng 700.000 đồng/người/tháng. Trình độ dân trí, chất lượng nguồn nhân lực hạn chế, sản xuất kém phát triển...

Trong những năm gần đây, huyện đã có nhiều cố gắng phát huy nội lực, kêu gọi các nguồn lực đầu tư xây dựng nông nghiệp, nông thôn, song, tốc độ xây dựng nông thôn mới còn chậm, mới đạt 12/19 tiêu chí, 29/39 chỉ tiêu, còn 7 tiêu chí và 10 chỉ tiêu chưa đạt. Trên địa bàn huyện có nhiều tiềm năng, lợi thế, nhưng còn thiếu điều kiện khai thác phát huy để phát triển KT - XH.

Tập trung mọi giải pháp

Từ thực tế trên, huyện phải sớm khắc phục khó khăn hạn chế, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ phát triển KT-XH, tránh tình trạng tụt hậu, khoảng cách xa so với các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh và các huyện lân cận. Theo chỉ đạo của tỉnh, huyện đang xây dựng Đề án xoá đói, giảm nghèo để đưa vào thực hiện.

Giải pháp trước tiên tăng cường công tác tuyên truyền đến toàn thể nhân dân về ý chí tự lực tự cường vươn lên thoát nghèo, tổ chức thực hiện các chương trình truyền thông về định hướng giảm nghèo bền vững. Song song với đó, hỗ trợ xây dựng các công trình hạ tầng, giao thông, thuỷ lợi, nước sinh hoạt tập trung - 3 mối quan tâm hàng đầu của người dân Ba Chẽ hiện nay. Chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng tăng diện tích trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao trong nông nghiệp. Đồng thời sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để hỗ trợ cho nhân dân thoát nghèo như: Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn; Quyết định 755/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; Quyết định 33/2015/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo; nguồn lực từ chương trình xây dựng nông thôn mới, nguồn lực từ xã hội hoá…

Huyện tiếp tục vận động thanh niên đi lao động ở các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó, thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông - lâm nghiệp, thế mạnh của địa phương để bao tiêu sản phẩm, hỗ trợ về kinh tế, phương pháp, cách thức canh tác cho nông dân. Xây dựng chính sách ưu tiên hợp lý đối với doanh nghiệp tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có tại địa phương. Hiện có khoảng 6-7 dự án của các doanh nghiệp đang tham gia, nghiên cứu đầu tư vào huyện…

Xoá đói, giảm nghèo gắn các chương trình mục tiêu quốc gia, như phấn đấu hoàn thành đưa 5 xã ra khỏi danh sách xã đặc biệt khó khăn từ năm 2016 - 2020. Theo đó, huyện quyết tâm năm 2018 đưa xã Thanh Lâm ra khỏi danh sách xã đặc biệt khó khăn; năm 2019 là các xã Thanh Sơn, Đạp Thanh, Nam Sơn; năm 2020 là xã Đồn Đạc. Đồng thời, cùng tỉnh tập trung rà soát lại tiêu chí chương trình 135 để đầu tư hạ tầng, sản xuất, nâng cao thu nhập.

Chìa khoá cho công cuộc xoá đói, giảm nghèo

Chìa khoá cho công cuộc xoá đói, giảm nghèo được huyện Ba Chẽ đặt ra là nâng cao dân trí gắn với đào tạo nguồn nhân lực. Thứ nhất, huyện sẽ tập trung xoá mù chữ trong độ tuổi từ 45-60, hiện đang tổ chức 5-6 lớp mỗi năm, phấn đấu trong 2 năm sẽ hoàn thành xoá mù chữ ở đối tượng này. Thứ hai, chú trọng công tác đào tạo nghề nông thôn, phấn đấu 300-400 lao động được đào tạo nghề có chứng chỉ mỗi năm. Thứ ba là tuyên truyền, vận động, duy trì phổ cập các bậc học. Cái khó nhất là vận động học sinh tốt nghiệp lớp 9 học lên THPT và học bổ túc, học nghề. Hiện chỉ có khoảng 70% các em tiếp tục học sau lớp 9, ảnh hưởng lớn đến chất lượng nguồn nhân lực của huyện.

Cùng với phát huy nội lực, theo ông Nguyễn Công Quyền, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Ba Chẽ đề xuất: Cần tiếp tục thực hiện cơ chế chính sách chương trình 135; phân khai nguồn kinh phí ngay từ đầu năm, việc phân khai chậm sẽ làm ảnh hưởng đến vụ mùa và chương trình dân sinh. Tỉnh cần sớm có các cơ chế, chính sách đặc thù cho huyện miền núi, trong đó hỗ trợ cho doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư sản xuất. Nếu không vùng núi sẽ mãi thiếu vắng các nhà đầu tư, doanh nghiệp. Trung ương cũng cần điều chỉnh một số quy định về tiêu chí để đưa các xã hoàn thành chương trình 135 như quy định m2 nhà ở, các chỉ số có những nội dung không phù hợp với vùng dân tộc thiểu số; giảm bớt hỗ trợ trực tiếp cho người dân, tăng hỗ trợ đầu tư cho các chương trình phúc lợi chung để cộng đồng đều được hưởng lợi, cũng như giảm bớt tính ỷ lại trông chờ của nhiều người vào chính sách nhà nước…

***

Từ xuất phát điểm thấp, cùng những khó khăn về mọi mặt, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống theo từng năm. Cũng từ đó mà đời sống tinh thần vật chất của bà con đồng bào dân tộc thiểu số đã được nâng lên một bước. Đây chính là kết quả tất yếu mà huyện quyết tâm đạt được bằng nỗ lực của cả hệ thống chính trị trên hành trình giảm nghèo bền vững, tiến tới xây dựng một huyện Ba Chẽ phát triển giàu đẹp./.

Hoàng Phong