Trước đây khi chưa có nguồn nước sạch, bà con bản Dao xóm Mới phải sử dụng nước từ suối, sông, mương và nước mưa để ăn uống, sinh hoạt. Đây cũng là nguyên nhân của những trường hợp bị ngộ độc, dịch bệnh. Năm 2011, bản Dao xóm Mới được Nhà nước hỗ trợ xây dựng công trình nước sạch, công trình vệ sinh với tổng giá trị gần 800 triệu đồng. Từ khi công trình đi vào hoạt động, đời sống sinh hoạt của bà con trong bản bớt khó khăn hơn; sức khỏe được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt, nhận thức, nếp sinh hoạt của đồng bào cũng được thay đổi. Bà con có điều kiện để thực hiện ăn chín, uống sôi, thực hiện ăn sạch, ở sạch để bảo vệ sức khỏe cho gia đình và bảo vệ môi trường sống trong lành cho cộng đồng.
Mặc dù là tỉnh có 70% số dân sống ở miền núi, địa hình khó khăn, giao thông không thuận tiện nhưng thông qua nhiều hình thức khác nhau, chương trình cung cấp nước sạch, hợp vệ sinh trên địa bàn được triển khai mạnh mẽ. Thực hiện chương trình Nước sạch và vệ sinh nông thôn do Ngân hàng Thế giới tài trợ, năm 2013, tỉnh đã khởi công xây dựng 12 gói thầu của 3 hệ thống cấp nước tập trung cho 11 xã gồm với tổng công suất thiết kế 8.800m3/ngày đêm, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch cho khoảng 12.568 hộ. Nguồn vốn hỗ trợ của chương trình cũng giúp tỉnh xây dựng 1.420 nhà tiêu hợp vệ sinh mới. Toàn tỉnh có 4 xã đăng ký đạt chỉ tiêu “vệ sinh toàn xã” là các xã Bản Nguyên, Vĩnh Lại (huyện Lâm Thao); Trưng Vương (thành phố Việt Trì) và Đồng Luận (huyện Thanh Thủy). Năm 2014, từ nguồn vốn này, tỉnh đã thi công hoàn thành và đưa vào sử dụng 2 hệ thống cấp nước sạch tại các xã Phú Khê, Sai Nga (huyện Cẩm Khê), An Đạo (huyện Phù Ninh); tiến hành đấu nối, ký kết hợp đồng cấp nước cho 4.700 hộ; xây dựng mới 1.453 công trình nhà tiêu hợp vệ sinh;…
Đưa nước sạch về vùng nông thôn để cải thiện cuộc sống cho bà con (tiêu chí số 19 trong Bộ tiêu chí Quốc gia xây dựng nông thôn mới), ngành chức năng của tỉnh đã tập trung huy động mọi nguồn lực để người dân có nước sạch và nước hợp vệ sinh sử dụng. Cùng với việc nâng cao hiệu quả sử dụng của các trạm cấp nước, đầu tư thêm hệ thống đường ống dẫn nước để đưa nước sạch đến từng hộ gia đình vùng nông thôn; xây mới, cải tạo các công trình cấp nước, nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn, sử dụng hầm Biogas bảo đảm vệ sinh trong chăn nuôi thì việc xây dựng các công trình bảo vệ môi trường nông thôn trên địa bàn xã, thôn như xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước trong thôn, xóm; xây dựng các điểm thu gom, xử lý rác thải ở các xã; chỉnh trang, cải tạo nghĩa trang; cải tạo, xây dựng các ao, hồ sinh thái trong khu dân cư, phát triển cây xanh ở các công trình công cộng… cũng được đẩy mạnh. Theo thống kê, đến nay, tỷ lệ trường học có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh trên địa bàn tỉnh đạt trên 88%; tỷ lệ trạm y tế có công trình cấp nước và nhà tiêu hợp vệ sinh đạt trên 94%. Tỷ lệ hộ sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy chuẩn Quốc gia đạt 89%.
Không chỉ đảm bảo nhu cầu dùng nước sinh hoạt của bà con, việc tăng cường kiểm soát chất lượng nước ăn uống, sinh hoạt được các cấp, các ngành chức năng quan tâm chỉ đạo và đạt được nhiều kết quả khả quan. Hiện nay, Công ty Cổ phần cấp nước Phú Thọ không chỉ sản xuất đảm bảo cấp nước cho các khách hàng mà chất lượng nước cũng được nâng cao, đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định. Mạng lưới cấp nước của Công ty hầu như đã phủ kín toàn bộ các xã, phường trên địa bàn thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ và các huyện: Cẩm Khê, Phù Ninh, Lâm Thao, Thanh Ba, Thanh Thủy, Tam Nông và các vùng lân cận vơi sản lượng tăng bình quân từ 10 - 14%/năm. Năm 2014, Công ty đã tổ chức thay toàn bộ mạng lưới đường ống thép tráng kẽm trên địa bàn thành phố Việt Trì bằng ống nhựa; năm 2015, Công ty tiến hành thay đổi mạng lưới đường ống tại địa bàn thị xã Phú Thọ và huyện Lâm Thao, đồng thời tổ chức kiểm định toàn bộ đo nước đúng thời hạn để quản lý thất thoát.
Với sự quan tâm của tỉnh cũng như sự vào cuộc tích cực của ngành chức năng, sự chung tay của mọi người dân trong việc phát huy hiệu quả, bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn nước cũng như các công trình cung cấp nước sạch đã và đang là điều kiện thuận lợi cho dân cư trên địa bàn tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển kinh tế, hướng tới một xã hội phát triển bền vững.
Khuất Thủy