Tháng 10-2017, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Hải Hậu phối hợp với Trường THPT C Hải Hậu tổ chức sinh hoạt ngoại khóa “Chăm sóc sức khỏe sinh sản VTN cho học sinh” cho hơn 1.200 học sinh. Trong buổi sinh hoạt ngoại khóa, các em được cán bộ Trung tâm phổ biến kiến thức về sức khỏe sinh sản, giới tính, tình bạn, tình yêu, tình dục an toàn, trách nhiệm, các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đồng chí Trần Anh Phong, lãnh đạo Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Hải Hậu cho biết: công tác chăm sóc SKSS cho trẻ VTN-TN là một công việc phức tạp và tế nhị, đòi hỏi cả xã hội, các tổ chức chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình cùng phối hợp thực hiện. Việc cung cấp cho các em học sinh các kiến thức cơ bản về kỹ năng chăm sóc SKSS, giáo dục giới tính là vấn đề cấp thiết, góp phần cung cấp kiến thức để các em có thể trau dồi, rèn luyện kỹ năng, bản lĩnh và tích lũy kinh nghiệm đồng thời có thể tự tin chia sẻ những kiến thức với bạn bè đồng trang lứa hay mạnh dạn đặt câu hỏi với ông bà, cha mẹ, anh chị hay thầy cô về các vấn đề thắc mắc liên quan đến chăm sóc SKSS của VTN-TN. Toàn tỉnh có 33 xã, thị trấn triển khai “Đề án tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân”, thu hút đông đảo các bạn trẻ tham gia, các mô hình hoạt động có hiệu quả như: Diễn đàn “Khi tôi 18”, “Thì thầm tuổi ô mai”, “Hãy hành động vì bé gái”, “Tình bạn - Tình yêu và giữ gìn nhân cách tuổi học trò”. Điển hình như các trường THTP: Lê Hồng Phong, Nguyễn Huệ, Nguyễn Khuyến, Ngô Quyền, Lương Thế Vinh, Trực Ninh B, Hải Hậu A; THCS Thị trấn Gôi. Tại các buổi sinh hoạt ngoại khóa, học sinh thuộc các cơ sở giáo dục khối THCS, THPT, Trung tâm Giáo dục thường xuyên được cung cấp các kiến thức về giáo dục giới tính, sức khỏe tình dục, chăm sóc SKSS, để thay đổi nhận thức, chuyển đổi các hành vi có lợi về SKSS, góp phần hoàn thiện thể chất, tinh thần, trí tuệ và nhân cách. Trường THPT Nguyễn Khuyến (TP Nam Định) là một trong những cơ sở giáo dục thực hiện dự án Choices do Hội KHHGĐ tỉnh hỗ trợ. Triển khai thực hiện dự án, Ban giám hiệu nhà trường đã thành lập các CLB “Giáo dục tình dục toàn diện” (gọi tắt là CSE); đưa chương trình giáo dục giới tính vào giảng tích hợp trong các môn: Văn, Sinh vật, Giáo dục công dân, đồng thời đầu tư xây dựng “Góc thân thiện”, trang bị sách lật, tờ rơi, pa-nô, các tài liệu liên quan để giúp các em được tiếp cận và tham gia hoạt động “Giáo dục tình dục toàn diện”. Mục tiêu của các buổi sinh hoạt CLB là trang bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản về giới tính, những thay đổi tâm sinh lý ở tuổi dậy thì, quan hệ khác giới, tình bạn, tình dục, tình yêu tuổi vị thành niên, đồng thời rèn luyện cho các em kỹ năng sống lành mạnh, thân thiện, khả năng ứng xử, biết đối phó và bảo vệ bản thân trong các tình huống bất thường, giúp các em hiểu và kiểm soát được cuộc sống của mình. Bên cạnh kết quả đạt được, vấn đề CSSKSS VTN-TN ở các địa phương trong tỉnh đang đặt ra nhiều thách thức, nhất là những tác động tiêu cực từ mặt trái thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Toàn tỉnh hiện có gần 420 nghìn trẻ em dưới 16 tuổi. Bước vào độ tuổi VTN, độ tuổi mà tâm lý - tình cảm đang trong quá trình phát triển mạnh, hướng tới hoàn thiện, chưa ổn định lại dễ bị những tác động từ bên ngoài nên rất nhạy cảm, dễ dao động, dễ thay đổi và cũng dễ bị tổn thương. Việc giáo dục giới tính, CSSK cho lứa tuổi này chưa được quan tâm đúng mức; không ít các bậc phụ huynh, các gia đình có con ở độ tuổi VTN thiếu kiến thức hoặc chưa quan tâm đến công tác giáo dục, định hướng về CSSKSS cho con em; dẫn đến nhiều hậu quả thương tâm, nhất là đối tượng trẻ em gái mang thai ngoài ý muốn.

Để nâng cao chất lượng dân số trong tình hình mới, nhất là công tác chăm sóc SKSS-KHHGĐ cho VTN-TN, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 118/KH-UBND về thực hiện đề án tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho VTN-TN giai đoạn 2017-2020. Đề án đặt ra 3 mục tiêu và 3 nhiệm vụ. Trong đó, tập trung tăng cường kiến thức, thái độ và kỹ năng thực hành của VTN-TN về SKSS-KHHGĐ, tăng cường cung cấp dịch vụ SKSS-KHHGĐ cho VTN-TN, đảm bảo gia đình, môi trường thân thiện đối với VTN-TN. Phấn đấu đến năm 2020, toàn tỉnh có 55% VTN-TN hiểu biết cơ bản về các biện pháp tránh thai, tác hại của các bệnh lây truyền qua đường tình dục, lợi ích của tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân. Tăng tỷ lệ điểm cung cấp chăm sóc SKSS đối với VTN-TN đạt trên 20%, giảm số người VTN-TN có thai ngoài ý muốn xuống còn 30%, 70% cha mẹ có con trong độ tuổi VTN-TN ủng hộ, hướng dẫn con cái trong việc tìm hiểu thông tin, kiến thức và tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ dân số - KHHGĐ và tham gia các CLB có con VTN-TN. 70% các trường THCS vào THPT trong toàn tỉnh lồng ghép giáo dục giới tính, chăm sóc SKSS vào các môn học và sinh hoạt ngoại khóa. Trong năm 2018, xây dựng và thực hiện đề án tại 100 xã, thị trấn thuộc 10 huyện, thành phố. Các địa phương trong tỉnh thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, hoạt động của đề án như: Chủ động lồng ghép các hoạt động truyền thông dân số - KHHGĐ cho VTN-TN trong hệ thống dân số - KHHGĐ các cấp. Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh tăng cường các chuyên trang, bài viết giáo dục, chuyển đổi hành vi VTN-TN về kiến thức SKSS-KHHGĐ. Mở rộng và hoàn thiện mạng lưới cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ thân thiện với VTN-TN; đối với các cơ sở giáo dục, xây dựng và duy trì “Góc học thân thiện”, cung cấp các tài liệu về giáo dục giới tính, hôn nhân gia đình, chăm sóc SKSS, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tuyên truyền về dân số - KHHGĐ cho đội ngũ giáo viên. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền đối với công tác dân số - SKSS cho VTN-TN. Sở Y tế chỉ đạo Chi cục Dân số - KHHGĐ và các đơn vị trong ngành hướng dẫn, triển khai đồng bộ các hoạt động thuộc đề án từ tỉnh đến cơ sở. Sở GD và ĐT xây dựng mô hình lồng ghép giáo dục giới tính, bình đẳng giới trong các môn học tại các cơ sở giáo dục trong toàn tỉnh. Các tổ chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, LĐLĐ, Đoàn Thanh niên tổ chức các hoạt động tư vấn cho đoàn viên, hội viên lồng ghép trong các kế hoạch hằng năm của đơn vị về công tác dân số - KHHGĐ./.

Việt Thắng