Quang cảnh Hội thảo.

Đó là ý kiến của đại biểu tại Hội thảo "Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam với việc triển khai Hiến pháp năm 2013" do  Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức ngày 11/6. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hầu A Lềnh; Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực chủ trì Hội thảo.

Điều 9 của Hiến pháp quy định rõ vị trí, vai trò, quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam: MTTQ Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoài; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước.

Qua 5 năm triển khai thực hiện các quyền, trách nhiệm theo quy định của Hiến pháp 2013, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tiếp nhận được trên 22.000 đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh kiến nghị của công dân; ffã triển khai 12 chương trình giám sát cấp trung ương về các nội dung quan trọng như: việc thực hiện chính sách với người có công; đổi mới giáo dục; quản lý, sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp; bảo đảm an toàn thực phẩm; bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế...

Cùng với đó, mặt trận các cấp đã giám sát được hơn 492.000 cuộc. Mặt trận các cấp cũng đã tổ chức gần 83.0000 cuộc phản biện xã hội… Từ thực tế hiện nay, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, liên quan đến trách nhiệm của Nhà nước.

Theo đó, cần quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức trong việc tiếp thu, giải trình các ý kiến giám sát, phản biện, phản ánh kiến nghị nhân dân của MTTQ Việt Nam. Đưa quy trình phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội thành khâu bắt buộc trong quy trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan trực tiếp đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân trước khi Quốc hội thông qua. Cùng với đó, hạn chế cơ cấu đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Tiếp tục mở rộng quyền dân chủ của nhân dân ở cơ sở, áp dụng hình thức toàn dân bầu trực tiếp Chủ tịch UBND các cấp….

Phát biểu tại Hội thảo, hầu hết các chuyên gia, nhà khoa học đều đồng tình với kiến nghị của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đó là Quốc hội, Chính phủ sớm nghiên cứu xây dựng và ban hành một số luật như: Luật Giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam,  Luật về Hội, Luật về tự quản ở cộng đồng dân cư…

Nhấn mạnh cần đẩy mạnh chức năng giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận, vì đó là vấn đề rất cơ bản, chính là tham gia kiểm soát quyền lực nhà nước, Chủ tịch Hội Thanh niên xung phong Việt Nam Vũ Trọng Kim nêu: Mặt trận có chức năng giám sát và phản biện, đó là cơ chế quan trọng để tham gia kiểm soát quyền lực nhà nước. Công tác này cần được thay đổi về chất, không còn mang tính hình thức...

GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung  ương MTTQ Việt Nam cho rằng, kiểm soát quyền lực nhà nước có vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Hiến pháp năm 2013 đã đặt nền móng cho việc xây dựng và hoàn thiện cơ chế nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước. “Sau khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu lực đến nay, cơ chế nói trên từng bước được xây dựng và hoàn thiện. Tuy nhiên nhìn chung cơ chế nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước chưa đáp ứng đòi hỏi của công cuộc đấu tranh phòng chống sự tha hóa của quyền lực nhà nước...”, GS Trần Ngọc Đường nói.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khóa XII và XIII, Nguyên Phó trưởng Ban biên tập sửa đổi Hiến pháp Nguyễn Văn Phúc lại nhận định, chất lượng thiết kế, xây dựng luật trong lĩnh vực kinh tế chưa cao, một số luật thiếu tính đồng bộ, tính khả thi, tính khái quát và ổn định. Tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp quyền trong hoạt động đầu tư kinh doanh và quản lý kinh tế chưa được đặt lên hàng đầu; còn bị chi phối bởi lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm,...

Ở góc độ khác, đánh giá 5 năm thực hiện Hiến pháp năm 2013 về mối quan hệ giữa Nhà nước và MTTQ Việt Nam, ông Đỗ Duy Thường, Nguyên Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, việc triển khai, thực hiện các quy định của Hiến pháp về quan hệ phối hợp giữa cơ quan Nhà nước và MTTQ Việt Nam để thực hiện các quyền, trách nhiệm của MTTQ Việt Nam chưa được đầy đủ, cụ thể và còn chậm.  “Nhiều đạo luật chuyên ngành khác chỉ quy định các chính sách về quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam; các quy định pháp luật mang tính khung mà chúng ta thường nói là luật khung, luật ống mà không quy định thành cơ chế cụ thể hoặc quy chế phối hợp để hướng dẫn thực hiện khiến cho hiệu quả phối hợp và thực hiện rất thấp”, ông Đỗ Duy Thường khẳng định.

Thay mặt Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh thông tin, hiện nay chúng ta đang chuẩn bị tổng kết Cương lĩnh, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và chuẩn bị các văn kiện liên quan hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, nhìn lại 5 năm thực hiện Hiến pháp là nội dung hết sức quan trọng, sẽ được cập nhật, bổ sung và đánh giá.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh nêu rõ: Trong Cương lĩnh đã thể hiện rõ vai trò của MTTQ, thể hiện rõ thể chế của đất nước là Đảng lãnh đạo bằng đường lối, Nhà nước quản lý điều hành bằng pháp luật, nhân dân giám sát thông qua MTTQ và các tổ chức thành viên. Đây là 3 trụ cột hết sức quan trọng để hướng đến một quốc gia hướng về nhân dân. Với những kết quả chưa đạt được cần xác định rõ nguyên nhân vì sao để nhận diện đầy đủ hơn, trách nhiệm hơn… Những ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học là những tài liệu quý báu, tư liệu quan trọng để bổ sung thêm ý kiến của Đảng Đoàn MTTQ Việt Nam về vấn đề này./.

(dangcongsan.vn)