Thời gian qua, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân tích cực tham gia bảo vệ môi trường. Với nhiều mô hình và cách làm sáng tạo tại các địa phương đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần xây dựng NTM, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp ở mỗi làng quê.
Những năm qua, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tam Đảo phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường. Nhiều phong trào, mô hình bảo vệ môi trường được nhân rộng như: Thành lập “Tổ xung kích tham gia phong trào VSMT trong xây dựng NTM”; phong trào “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, "Ngày thứ Bảy tình nguyện", "Ngày Chủ nhật xanh"; phong trào “Xanh - Sạch - Đẹp” trong các trường học... Đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã thành lập tổ, đội vệ sinh tự quản đảm nhiệm việc thu gom, vận chuyển rác thải. Trên địa bàn huyện Tam Đảo đã có 2 lò đốt rác được đưa vào sử dụng tại xã Hồ Sơn và xã Đạo Trù, công suất từ 7-10 tấn/ngày; 9/9 xã, thị trấn thành lập HTX dịch vụ môi trường; 9/9 xã, thị trấn thành lập BCĐ về vệ sinh môi trường và quản lý chất thải rắn sinh hoạt… bước đầu đáp ứng công tác vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, góp phần từng bước giải quyết vấn đề môi trường nông thôn. Toàn huyện có 6/9 xã, thị trấn đã bố trí được bãi chôn lấp rác tạm thời. Tỷ lệ rác được thu gom ở những địa bàn có tổ chức thu gom rác trung bình đạt khoảng 40- 50%; tần suất thu gom khoảng từ 4- 8 lần/tháng. Chất thải chăn nuôi đã được xử lý bằng các biện pháp thân thiện với môi trường và tái sử dụng cho sản xuất, sinh hoạt, góp phần làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng.
Đến thôn Hợp Thành, xã Hợp Châu (Tam Đảo), chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng vì đường làng, ngõ xóm phong quang, sạch đẹp. Được biết, trước đây, trong thôn có nhiều hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm song chưa quan tâm đúng mức đến công tác bảo vệ môi trường nên xả chất thải, nước thải ra đường làng khiến hệ thống rãnh thoát nước bị ứ đọng gây ảnh hưởng đến môi trường. Từ khi thành lập “Tổ xung kích tham gia phong trào vệ sinh môi trường trong xây dựng nông thôn mới”, thôn đã triển khai đến 5 tổ liên gia, mỗi tổ 25- 30 hộ thực hiện vệ sinh, dọn dẹp đường làng, ngõ xóm, thu gom rác thải… Ðịnh kỳ vào ngày 10, 20, 30 hàng tháng, các dịp lễ, Tết… tổ xung kích tổ chức, huy động lực lượng quét dọn, thu gom rác thải, vệ sinh môi trường trên các trục đường, ngõ xóm ở địa bàn thôn; khơi thông cống rãnh, kênh mương; trồng cây xanh; tu sửa đường giao thông nông thôn. Đặc biệt, Ban Công tác mặt trận thôn đã phân công, bố trí các thành viên trong tổ liên gia tham gia vệ sinh môi trường tại các tuyến đường trong thôn, làm chuyển biến nhận thức của nhân dân về ý thức đối với công tác bảo vệ môi trường.
Hiện nay, trên địa bàn huyện Bình Xuyên có 13/13 xã, thị trấn thành lập được các tổ, nhóm thu gom rác thải và HTX dịch vụ môi trường, trong đó, có 9 xã, thị trấn có HTX dịch vụ môi trường. Riêng rác thải tại thị trấn Hương Canh do Công ty cổ phần xây dựng Century vina thu gom và xử lý bằng lò đốt theo mô hình xã hội hóa. Công tác thu gom rác thải của các xã, thị trấn cơ bản đã được đảm bảo, tần suất thu gom bình quân 2 - 3 ngày/lần, riêng đối với khu vực thị trấn và khu trung tâm, chợ... được thu gom 1 lần/ngày; lượng rác thải thu gom đạt 70 - 80% lượng rác thải phát sinh. Trên địa bàn huyện hiện có 12/13 xã, thị trấn có bãi xử lý rác thải tạm tập trung, trong đó, có 3 lò đốt rác thải đang hoạt động, tổng diện tích các bãi rác là 38.397m2,có xã Quất Lưu không quy hoạch được bãi xử lý rác thải tạm tập trung, hiện đang phải thuê Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Vĩnh Yên vận chuyển rác thải của xã về bãi rác thải tập trung của tỉnh. Cùng với đó, huyện Bình Xuyên đã bố trí khoảng 300 thùng đựng rác đặt tại thị trấn Hương Canh, thị trấn Thanh Lãng, xã Đạo Đức... góp phần bảo vệ môi trường trên địa bàn.
Để nâng cao nhận thức của người dân, các ngành chức năng đã tổ chức các lớp tập huấn tuyên truyền về công tác vệ sinh môi trường và lễ phát động ra quân làm vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm; phối hợp với các đoàn thể chính trị, tổ chức xã hội phát động phong trào hàng tháng ra quân tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm. Tuy nhiên, tình trạng người dân tập kết rác không đúng nơi quy định vẫn diễn ra; một số công ty, doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp chưa thực hiện tốt các quy định về môi trường, vẫn có tình trạng công ty xả thải chất thải ra các điểm tập kết rác thải của các địa phương hoặc đổ ra hành lang giao thông, nơi công cộng… Vì vậy, để làm tốt công tác vệ sinh môi trường và quản lý chất thải sinh hoạt trên địa bàn, trong thời gian tới, huyện Bình Xuyên tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các xã, thị trấn, cơ quan chuyên môn thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các trường vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường; đôn đốc các xã chưa quy hoạch được bãi xử lý rác thải tập trung và những xã, thị trấn đã được phê duyệt nhưng đã lấp đầy cần mở rộng hoặc lựa chọn địa điểm quy hoạch mới, làm hồ sơ thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; phối hợp chặt chẽ với Sở Tài Nguyên và Môi trường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường tại các công ty, doanh nghiệp đóng trên địa bàn huyện.
Có thể nói, ô nhiễm môi trường nông thôn đang là vấn đề gây bức xúc, trong đó, vấn đề đáng quan tâm hiện nay đó là ô nhiễm môi trường từ sinh hoạt, chăn nuôi gia súc, gia cầm và hoạt động sản xuất nông nghiệp; thói quen đốt rác, chất thải; sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật không đúng quy định… Vì vậy, để hoàn thành tiêu chí về môi trường trong Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, các địa phương cần đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường nông thôn, góp phần giữ cho môi trường trên địa bàn ngày càng xanh, sạch, đẹp.
Minh Thu