Tình trạng nhiều hộ dân xây nhà, lấn chiếm và tự ý chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở tại xã Phú Mỹ tồn tại nhiều năm qua. Trong đó, có 5 trường hợp chây ỳ, dù chính quyền địa phương đã thực hiện nhiều biện pháp như nhắc nhở, cảnh cáo, lập biên bản xử phạt hành chính… Một trong số đó là gia đình ông ĐHT. ở thôn An Lưu, lấn chiếm hơn 100m2 đất nông nghiệp do UBND xã quản lý rồi tự ý xây dựng trái phép một căn nhà rộng 25m2.  Giữa năm 2016, xã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, nhưng ông T. không hợp tác. Tương tự, trường hợp ông NVB. ở thôn Định Cư cố tình xây dựng trái phép hơn 28m2 trên vùng đất nuôi trồng thủy sản do UBND xã quản lý. Cuối năm 2015, xã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, mời ông B. đến UBND xã làm việc để yêu cầu ông tháo dỡ phần xây dựng trái phép, nhưng ông B không đến.

Xác định những vấn đề trên là nhạy cảm, Đảng ủy xã Phú Mỹ yêu cầu cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc. Mục tiêu đề ra là phải làm tốt công tác tuyên truyền, hạn chế tối đa việc sử dụng biện pháp cưỡng chế. UBND xã đã thành lập Tổ rà soát đất công ích; phối hợp với các ban, ngành cử cán bộ đến từng hộ vi phạm, mềm mỏng giải thích các quy định của Luật Đất đai, các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước để người dân nhận ra việc làm sai trái của mình, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…

Ban đầu, nhiều hộ vi phạm có những yêu sách không hợp lý, như hộ ông NC. và bà LTKA. ở thôn Dưỡng Mong đòi hỏi xã phải bán cho họ một lô đất tại khu đô thị Mỹ Thượng với giá ưu đãi thì mới chịu di dời khỏi phần đất lấn chiếm ở Tỉnh lộ 10A. Hay, trường hợp ông LVS. (cũng trú tại thôn Dưỡng Mong) lấn chiếm 75m2 đất nông nghiệp để xây dựng trái phép, khi xã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đã có thái độ không hợp tác... Trước tình hình đó, xã có tờ trình lên huyện và đầu năm 2017, Chủ tịch UBND huyện Phú Vang đã có quyết định cưỡng chế đối với các hộ này. Sau khi thành lập đoàn cưỡng chế, xã tiếp tục cử cán bộ đến vận động, phân tích cho họ hiểu rõ yêu cầu của họ vượt quá thẩm quyền giải quyết của cấp xã và những hậu quả xấu khi phải tiến hành cưỡng chế... Bên cạnh đó, xã sẽ đưa số hộ này vào diện khó khăn về nhà ở để có kế hoạch giúp đỡ.

Với cách làm này, chỉ sau một năm, 4/5 hộ dân vi phạm đã tự giác tháo dỡ phần xây dựng trái phép, trả lại phần đất lấn chiếm. Ông NC. tâm sự: “Khi nghe nói sẽ bị cưỡng chế, tui cũng tính chuyện liều… Nhưng nhờ được cán bộ xã giải thích phải trái, vợ chồng tui nhận thấy đòi hỏi của mình là vô lý nên đồng ý trả lại đất lấn chiếm”. Ông S. thì trả lời thật lòng: “Cũng do hoàn cảnh khó khăn, lại không am hiểu pháp luật nên tôi cứ nghĩ ở lâu là thành đất của mình. Nhờ được cán bộ giải thích, vợ chồng tôi đã hiểu việc xây dựng nhà trên đất nông nghiệp là sai nên tự nguyện tháo dỡ. Được biết, xã đã đưa gia đình tui vô diện khó khăn về nhà ở, sau này sẽ được ưu tiên về việc cấp đất nên ai cũng vui”. Hiện, trên địa bàn chỉ còn 1 hộ ở thôn Dưỡng Mong có hành vi xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, UBND xã đang thuyết phục và trước mắt công trình đã tạm dừng thi công.

Ông Dương Thái, cán bộ địa chính xã Phú Mỹ trải lòng: “Cảm giác khi nhìn người dân tự nguyện ký vào bản cam kết tháo dỡ công trình xây dựng trái phép và trả lại đất lấn chiếm chúng tôi thấy nhẹ nhõm. Điều mà cán bộ địa chính sợ nhất là phải dùng biện pháp cưỡng chế, không xảy ra xô xát thì cũng mất lòng dân”.

Về công việc sắp tới, bà Phạm Thị Diệu Hiền, Bí thư Đảng ủy xã Phú Mỹ cho biết thêm: “Xã đã có tờ trình tham mưu lên UBND huyện sớm giải quyết việc quy hoạch vùng đất nông nghiệp tại khu vực định cư và thôn Mỹ Tâm nằm trong diện 5% đất nông nghiệp do xã quản lý để chuyển đổi mục đích sử dụng, nhanh chóng giải quyết nhu cầu chính đáng cho những hộ trong diện khó khăn về nhà ở”.

Ông Lê Thanh Hải, Bí thư Huyện ủy Phú Vang nhận xét: “Hơn một năm giải quyết được khối lượng công việc khá lớn như thế, bên cạnh sự chỉ đạo sát sao của Thường vụ Huyện ủy Phú Vang là sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị ở xã Phú Mỹ, nhất là đội ngũ cán bộ trực tiếp thực thi công việc”.

HƯƠNG LAN/Báo Thừa Thiên – Huế