Thôn Bắc Trung Sơn, xã Gia Hanh (Can Lộc) chỉnh trang khuôn viên nhà văn hóa (Ảnh: Thúy Ngọc)

Để phát huy dân chủ, chính quyền các xã đã tổ chức cho nhân dân góp ý xây dựng quy hoạch, đề án phát triển sản xuất, hương ước, kế hoạch hàng năm của xã và từng thôn; quyết định việc huy động nguồn lực; thực hiện giám sát cộng đồng… Nhờ vậy, xây dựng nông thôn mới đã thực sự trở thành phong trào của toàn dân. Đến tháng 11/2018 có 123 xã đạt chuẩn nông thôn mới, dự kiến đến hết năm sẽ có thêm 20 xã đạt chuẩn; số tiêu chí đạt bình quân/xã là 16,1 tiêu chí. Ngày 28/11, Hội đồng thẩm định của Trung ương bỏ phiếu thống nhất đề nghị Thủ tướng Chính phủ công nhận Nghi Xuân đạt chuẩn huyện NTM.

Ông Lê Văn Bình - Bí thư Đảng ủy xã Xuân Mỹ (Nghi Xuân) cho biết: "Sự thành công của xã là nhờ thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, phát huy tinh thần làm chủ, năng động, sáng tạo của người dân, để chính họ tự lựa chọn đề xuất với xã những việc cần làm, hiến kế thực hiện và giám sát thực hiện. Việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân được tiến hành tại thôn rồi tổng hợp lên toàn xã, chỗ nào nhân dân chưa đồng ý thì phải giải trình đầy đủ để tạothống nhất cao.

Vì vậy, sau 4 năm (2011-2014), xã đã huy động, lồng ghép được gần 90 tỷ đồng (trong đó nhân dân đóng góp trên 20 tỷ đồng), hàng chục ngàn ngày công; tự giải phóng mặt bằng, làm mới hàng chục km đường và kênh bê tông; tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 4,12%; 3/3 trường học đạt chuẩn quốc gia... Năm 2014, xã Xuân Mỹ đã hoàn thành 19 tiêu chí nông thôn mới, đạt chuẩn trước thời hạn 3 năm.

Từ 2010 - 2017, tất cả các hộ dân thôn Nam Trà, xã Hương Trà (Hương Khê) đã chỉnh trang lại nhà ở và các công trình phụ trợ, di chuyển và xây dựng mới 230 công trình chăn nuôi để đảm bảo vệ sinh, môi trường. Nhân dân trong thôn đã hiến hàng ngàn m² đất vườn, hàng chục ngàn cây ăn quả và cây lấy gỗ có giá trị kinh tế để làm đường giao thông. Đến nay, toàn bộ đường nội thôn, liên thôn được bê tông hóa, có hệ thống thoát nước đạt tiêu chuẩn, 100% hộ có đường bê tông vào tận nhà; trồng mới 16,5km bờ rào cây xanh; xây dựng nhà văn hóa trên 700 triệu đồng, 20 vườn mẫu cấp tỉnh, 35 vườn mẫu cấp huyện, cấp xã. Điều đáng nói, sản xuất ngày càng phát triển, thu nhập bình quân năm 2017 đạt 43,2 triệu đồng/người; tỷ lệ hộ khá, giàu tăng lên, không có hộ nghèo.

Ông Đinh Phúc Tâm - Bí thư Chi bộ, trưởng thôn Nam Trà, xã Hương Trà cho biết: “Khi có chủ trương của xã về xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, chi bộ đã họp thống nhất nhận thức chủ trương, đánh giá tình hình, xác định những nội dung phải tập trung lãnh đạo thực hiện. Trên cơ sở đó, trưởng thôn phối hợp với người đúng đầu các đoàn thể phác thảo ra kế hoạch và tổ chức họp nhân dân thảo luận thống nhất. Để nhân dân thảo luận, phải cung cấp cho họ biết đầy đủ thông tin về chủ trương, những việc phải làm, nguồn lực cần thiết, sự hỗ trợ của cấp trên, từ đó thảo luận làm rõ thuận lợi, khó khăn, xác định việc làm trước, làm sau, cách thức và mức độ huy động nguồn lực, tổ chức thực hiện và giám sát thực hiện;

Sau khi làm xong mỗi công việc phải cùng nhau đánh giá rút kinh nghiệm, công khai minh bạch các khoản đóng góp và các nguồn lực đã huy động để nhân dân biết, đồng thời biểu dương, ghi nhận sự đóng góp của các hộ gia đình, các tổ chức, cá nhân. Với cách làm đó, việc chỉnh trang khu dân cư thực sự là công việc của dân“.

Thực hiện tốt dân chủ cơ sở ở xã, phường, thị trấn phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, tạo sự đồng tâm hợp lực của nhân dân trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh không chỉ có ý nghĩa ở sự đóng góp sức người và của cải mà chính là điều kiện để giữ vững ổn định chính trị, phát huy sức mạnh của mọi nguồn lực.

Vì vậy, để xây dựng nông thôn mới tiếp tục đạt kết quả cao và bền vững, đòi hỏi các cấp ủy, chính quyền phải quán triệt thực hiện nghiêm Nghị quyết số 02/NQ-TU ngày 12/5/2017 của Tỉnh ủy về “Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở trong thời gian tới.

Đinh Quốc Thị/ baohatinh.vn