Năm 2014, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường với những biến động chính trị, xã hội ở nhiều khu vực, nhiều quốc gia. Xung đột lợi ích, tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền biển đảo diễn ra nhiều nơi, kéo theo những điều chỉnh chiến lược của nhiều nước.
Trong nước, kinh tế đang trên đà phục hồi, nhưng hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống Nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa và lao động các khu công nghiệp còn nhiều khó khăn. Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tăng cường, nhưng chưa đáp ứng yêu cầu; thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp. Đặc biệt, sự kiện Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, gây tác động nhiều mặt đến nước ta. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, tinh thần đoàn kết, sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam được khơi dậy mạnh mẽ, chúng ta đã đạt được những kết quả quan trọng: chính trị - xã hội ổn định, tăng trưởng GDP đạt 5,98%, an sinh xã hội được bảo đảm, quốc phòng - an ninh được tăng cường, đối ngoại được mở rộng, vị thế đất nước được nâng cao… Trong thành quả chung đó, Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta ghi nhận những đóng góp quan trọng về công tác dân vận của Đảng ở các cấp, được thể hiện trên các mặt chủ yếu sau:
Công tác dân vận góp phần động viên các tầng lớp Nhân dân đoàn kết, đồng thuận, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kế hoạch Nhà nước năm 2014. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp vận động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, ban, ngành, lực lượng vũ trang đã góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Chính phủ và nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng và chính quyền vững mạnh.
Trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, cùng với tác động tích cực của chính sách kinh tế vĩ mô, Nhân dân các địa phương đã chủ động khắc phục khó khăn, phòng chống thiên tai, bão lũ, dịch bệnh…, đổi mới phương thức sản xuất, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, góp phần vào tăng trưởng nông nghiệp, công nghiệp, phát triển du lịch, dịch vụ và cải thiện đời sống Nhân dân.
Nhân dân đồng tình và tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách về văn hóa, giáo dục, y tế, an sinh xã hội, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư…, góp phần tạo sự ổn định và đồng thuận xã hội.
Công tác xây dựng nông thôn mới tiếp tục được triển khai mạnh mẽ trên khắp cả nước và đạt được những kết quả quan trọng. Với sự đồng thuận cao, Nhân dân đã hăng hái phát huy quyền làm chủ, tiềm năng, nội lực, tích cực dồn điền, đổi thửa và xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xây dựng mô hình sản xuất kinh doanh giỏi, tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh…, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Minh chứng sinh động cho hoạt động này, ngày 24/01/2015 tại tỉnh Đồng Nai, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã trao Bằng công nhận cấp “Huyện nông thôn mới” đầu tiên của cả nước cho huyện Xuân Lộc và thị xã Long Khánh sau 4 năm thực hiện Chương trình nông thôn mới. Kết quả trên bắt nguồn từ xây dựng khối đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh trên cơ sở coi trọng phương châm “Dân vận khéo” để huy động nội lực trong Nhân dân. Xuân Lộc và Long Khánh là điểm sáng soi rọi để năm 2015, nhiều huyện trên địa bàn cả nước nghiên cứu, phấn đấu học tập và làm theo.
Trên lĩnh vực chính trị, quốc phòng - an ninh, Nhân dân hăng hái tham gia các phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng thế trận an ninh Nhân dân và nền quốc phòng toàn dân, cảnh giác và tích cực phòng chống, đấu tranh với những âm mưu, thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch. Nhân dân ủng hộ lập trường, quan điểm, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong giải quyết vấn đề Biển Đông; kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Công tác dân vận của các cơ quan Nhà nước, chính quyền các cấp có chuyển biến rõ nét hơn và có những kết quả tích cực. Quốc hội tổ chức thi hành Hiến pháp 2013 và đưa Hiến pháp vào cuộc sống; cùng với đó nhiều dự án luật đang được triển khai xây dựng, một số luật được bổ sung và Quốc hội đã thông qua. Hoạt động của Quốc hội tiếp tục có nhiều đổi mới như chất vấn và trả lời chất vấn, công tác tiếp xúc cử tri, việc lấy phiếu tín nhiệm lần 2 với 50 chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn. Trên cơ sở nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã công bố kế hoạch tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi) đã thể hiện quyền con người và quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp 2013; quá trình lấy ý kiến khẳng định Đảng, Nhà nước ta tôn trọng quyền làm chủ của Nhân dân, thể hiện được tính khả thi của Bộ luật Dân sự sẽ góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Chính phủ chỉ đạo Đài Truyền hình Việt Nam duy trì thực hiện tốt chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời”; tích cực ban hành các văn bản, chính sách mới về hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội trong bối cảnh nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn. Các bộ, ngành tập trung chỉ đạo thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhiều đảng bộ, cơ quan ban, bộ, ngành đã quan tâm triển khai có kết quả bước đầu “Năm dân vận - 2014” do Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương chỉ đạo.
Chính quyền các địa phương, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị tiếp tục thực hiện Quyết định số 290-QĐ/TW, phân công lãnh đạo phụ trách công tác dân vận; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; phối hợp với MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội động viên Nhân dân khắc phục khó khăn, phát triển sản xuất và đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, Phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới”. Cán bộ, công chức các cấp có chuyển biến về thái độ, trách nhiệm trong quan hệ và phục vụ Nhân dân; quan tâm hơn việc thực hiện công khai, dân chủ, đối thoại, bàn bạc và giải quyết kịp thời đơn thư khiếu nại, tố cáo của Nhân dân.
Công tác dân vận các lực lượng vũ trang được cấp ủy, chỉ huy các đơn vị quan tâm chỉ đạo, đi sát cơ sở, nhất là địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng giáo… để kịp thời nắm dân, đề xuất nội dung công tác vận động, tuyên truyền Nhân dân một cách hiệu quả. Trọng tâm công tác dân vận của lực lượng vũ trang là tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh toàn diện, phòng chống thiên tai, xóa đói giảm nghèo, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng nông thôn mới… Chú trọng các địa bàn chiến lược để phối hợp và nòng cốt giải quyết các vấn đề phức tạp phát sinh, nhanh chóng ổn định tình hình. Công tác dân vận đã thực sự trở thành một mũi tiến công chính trị có hiệu quả trong phòng chống và làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; góp phần vào việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng quan hệ hữu nghị, hòa bình với các nước láng giềng, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; trọng tâm là triển khai thực hiện Nghị quyết 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về công tác dân vận, Quyết định 217-QĐ/TW và Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XI). MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục tổ chức học tập, quán triệt sâu rộng Nghị quyết 25-NQ/TW, Quyết định 217-QĐ/TW và Quyết định 218-QĐ/TW trong cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên và Nhân dân. Các tổ chức đều có kế hoạch, hướng dẫn, quy định và tập huấn về công tác giám sát và phản biện xã hội; góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh và bước đầu đạt được một số kết quả nhất định, gây dựng niềm tin trong Nhân dân và tạo tiền đề cho những năm tiếp theo.
Các hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đều hướng về cơ sở, thường xuyên nắm bắt diễn biến tư tưởng, nguyện vọng, đời sống, việc làm của đoàn viên, hội viên và Nhân dân; tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước. Các chương trình phối hợp được ký kết giữa MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội với các ban, bộ, ngành từ Trung ương tới địa phương tiếp tục đi vào nền nếp, có chiều sâu, hiệu quả thiết và thực hơn.
Công tác dân tộc tiếp tục góp phần nâng cao đời sống và củng cố lòng tin của đồng bào đối với Đảng, Nhà nước; quan tâm phát hiện, xây dựng người có uy tín; phát huy vai trò của bí thư chi bộ, trưởng dòng họ, già làng, trưởng bản; tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc; cảnh giác ngăn chặn mọi âm mưu chia rẽ, phá hoại của các thế lực thù địch. Công tác tôn giáo đã góp phần giữ vững ổn định tình hình chính trị và bảo đảm hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo của Nhân dân; nhiều địa phương triển khai tốt công tác xây dựng cốt cán trong vùng đồng bào tôn giáo; tích cực giải quyết các vụ việc phức tạp liên quan đến tôn giáo.
Hoạt động nghiên cứu, hướng dẫn, phối hợp, thẩm định của Ban Dân vận Trung ương và ban dân vận các cấp được tăng cường, góp phần nâng cao chất lượng tham mưu cho Trung ương, cho các cấp ủy đảng về công tác dân vận. Đã tham mưu cho Ban Bí thư tổ chức các hội nghị tổng kết, xây dựng các đề án, báo cáo triển khai thực hiện các nghị quyết, quyết định, kết luận của Trung ương liên quan đến công tác dân vận. Tổ chức ký kết và đẩy mạnh chương trình phối hợp công tác với một số ban, bộ, ngành. Tiến hành nghiên cứu, khảo sát về công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài, tổ chức Hội nghị trao đổi kinh nghiệm công tác vận động quần chúng, xây dựng tổ chức và hoạt động hội quần chúng của người Việt Nam ở nước ngoài tại Cộng hòa Séc. Duy trì hiệu quả hoạt động Ban Chỉ đạo Trung ương về thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và Hội đồng công tác quần chúng Trung ương.
Hướng dẫn triển khai thực hiện Kết luận 79-KL/TW, Kết luận 80-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW về giai cấp công nhân và Nghị quyết 25-NQ/TW về công tác thanh niên. Hướng dẫn địa phương thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) “Về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII”. Xây dựng kế hoạch theo dõi tổng hợp tình hình Nhân dân qua đại hội đảng bộ các cấp, tổng hợp ý kiến Nhân dân góp ý vào các dự thảo văn kiện Đại hội XII của Đảng. Hướng dẫn và triển khai các hoạt động hướng tới Đại hội thi đua yêu nước ngành dân vận và kỷ niệm 85 năm Ngày truyền thống công tác dân vận của Đảng.
Hoạt động tham mưu, phối hợp của ban dân vận cấp ủy địa phương, các đảng ủy trực thuộc có nhiều chuyển biến tích cực. Đã tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo tăng cường công tác phối hợp nắm và phản ánh tình hình Nhân dân, công tác dân tộc, tôn giáo. Phối hợp cùng với MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các ban, ngành liên quan tham gia tổ chức các hoạt động chăm lo Tết cho người nghèo, hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai… Chủ động, tích cực tham mưu cho các cấp ủy tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo Phong trào thi đua “Dân vận khéo”. Tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành thực hiện công tác dân vận của chính quyền. Nhân dịp Ngày truyền thống công tác dân vận của Đảng 15 tháng 10, nhiều địa phương đã tổ chức các hoạt động thiết thực, hiệu quả như hội thi, tuyên dương, gặp mặt, tọa đàm… Công tác tổ chức cán bộ ngành dân vận tiếp tục được cấp ủy, lãnh đạo các ban quan tâm củng cố, kiện toàn. Trong năm, ban dân vận các cấp đã phối hợp tổ chức hàng trăm lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác dân vận cho đội ngũ cán bộ.
Năm 2015 là năm cuối thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, là năm có nhiều ngày lễ lớn của dân tộc, năm tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng. Với ý nghĩa và tầm quan trọng đó, ban dân vận các cấp và đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận cần tập trung làm tốt một số nhiệm vụ trọng tâm:
1- Tham mưu cho cấp ủy đảng lãnh đạo cả hệ thống chính trị làm tốt công tác vận động, tập hợp các tầng lớp Nhân dân thi đua phát triển sản suất, kinh doanh, thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phấn đấu cao nhất thực hiện đạt và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2015.
2- Tiếp tục phối hợp theo dõi sát tình hình các tầng lớp Nhân dân, tổng hợp tình hình Nhân dân trong quá trình đại hội đảng bộ các cấp, tổng hợp ý kiến của Nhân dân góp ý vào các dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; về việc tổ chức các ngày kỷ niệm, ngày lễ lớn của đất nước trong năm 2015 và những lĩnh vực mà Nhân dân quan tâm; chủ động tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy đảng lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, hiệu quả.
3- Tham mưu cho Trung ương và các cấp ủy đánh giá kết quả thực hiện Chương trình hành động công tác dân vận thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng; tiếp tục triển khai thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận; trọng tâm là đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 25-NQ/TW; Quyết định 217-QĐ/TW, Quyết định 290-QĐ/TW; Quyết định 218-QĐ/TW; tiếp tục tham mưu thực hiện tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài.
4- Ban Dân vận Trung ương và các địa phương phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy sơ kết, tổng kết và thực hiện một số đề án: (1) Sơ kết 5 năm thực hiện Quyết định 290-QĐ/TW; (2) Tổng kết việc thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; (3) Tiếp tục trình Ban Bí thư đề án “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số”; (4) Sơ kết 5 năm thực hiện Thông báo Kết luận số 292-TB/TW của Ban Bí thư về công tác chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam. Phối hợp tham mưu thực hiện các đề án khác mà Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy giao cho.
5- Tiếp tục tham mưu cho Trung ương, các cấp ủy đảng tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận của chính quyền, cải cách thủ tục hành chính, thực hiện hiệu quả Quy chế dân chủ ở cơ sở. Phối hợp thực hiện có kết quả công tác dân vận tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới, công tác đền bù giải phóng mặt bằng đất đai, tái định cư… Thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân tộc, tôn giáo; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng vùng đồng bào dân tộc, vùng giáo.
6- Phối hợp với MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục củng cố, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh Phong trào thi đua “Dân vận khéo” và các phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp Nhân dân; phát huy vai trò MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền. Động viên Nhân dân tích cực tham gia góp ý kiến vào dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; tham gia phòng chống tham nhũng, lãng phí, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với Nhân dân, bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước trong tình hình mới.
7- Tăng cường hoạt động tuyên truyền về công tác dân vận của Đảng và hệ thống chính trị, phát huy vai trò của các phương tiện truyền thông đại chúng từ Trung ương đến địa phương trong việc cung cấp thông tin và định hướng dư luận xã hội; chú trọng tuyên truyền đại hội đảng bộ các cấp, kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc và Đại hội thi đua yêu nước toàn ngành Dân vận, biểu dương, khen thưởng điển hình “Dân vận khéo” trong hệ thống chính trị, giai đoạn 2011 - 2015 và kỷ niệm 85 năm Ngày truyền thống công tác dân vận của Đảng (15/10/1930 - 15/10/2015).
Phát huy những thành tích, kết quả năm 2014, bám sát những nhiệm vụ trọng tâm của đất nước năm 2015, đội ngũ cán bộ dân vận cả nước đoàn kết, nỗ lực, tiếp tục làm tốt công tác tham mưu cho Trung ương, cho cấp ủy các cấp lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận của Đảng giành nhiều thắng lợi mới.